Γιατί να γράψω μία κριτική για ένα βιβλίο, αν πρόκειται να είναι αρνητική;

(Προέλευση φωτογραφίας: Shutterstock.com)

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

Γιατί να γράψω μία κριτική για ένα βιβλίο, αν πρόκειται να είναι αρνητική;

Όπως διαφέρουμε όλοι κι όλες ως άνθρωποι, αναμεταξύ μας, άλλο τόσο διαφέρουν καί οι αναγνωστικές μας προτιμήσεις. Κάτι το οποίο είναι απόλυτα κατανοητό καί αποδεκτό (το τονίζω γιατί τώρα τελευταία πρέπει να εξηγούμε καί τα αυτονόητα!). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, πολλές φορές είτε να μας έχουν προτείνει καί αγοράσει, είτε να μας έχουν κάνει δώρο, είτε απλώς να έχουμε δανειστεί ένα βιβλίο καί όταν το διαβάσαμε, να μην μας είχε ''καλύψει'' με τον τρόπο που θα επιθυμούσαμε. Δεν νομίζω πως υπάρχει κάποιος/α που -έστω καί για μία φορά- δεν έχει αφήσει μισοτελειωμένη την ανάγνωση ενός βιβλίου, ή, που δεν μπόρεσε καν να περάσει από την πρώτη σελίδα στην δεύτερη. Πόσα καί πόσα βιβλία δεν έχουν μείνει στα ράφια των βιβλιοθηκών, ή, σε μπαούλα επειδή δεν μας άρεσαν; 

Καί ξέρετε τί έχω διαπιστώσει; Πως αρκετές φορές σκεφτόμαστε το αν θα πρέπει να μοιραστούμε αυτήν μας την εμπειρία με άλλους/ες βιβλιόφιλους/ες. Βλέπετε, ακόμη καί μεταξύ των αναγνωστών/στριων (αλλά καί μεταξύ των αναγνωστών/στριών καί των συγγραφέων) υπάρχουν εντάσεις καί διαφωνίες σχετικά με τα βιβλία. Ναι, υπάρχουν αρκετοί/ες που δεν δέχονται το γεγονός του να μην μας άρεσε ένα βιβλίο, το οποίο εκείνοι/ες βρήκαν ικανοποιητικό/εξαιρετικό. Είναι κάτι παραπάνω από πρόθυμοι/ες να μας ''πετάξουν'' στον αναγνωστικό Καιάδα, επειδή έχουμε αντίθετη άποψη! Λες καί εκείνοι/ες -σε περίπτωση που δεν ικανοποιηθούν από ένα βιβλίο- δεν θα σπεύσουν να το ''θάψουν'' χρησιμοποιώντας ύβρεις, αλλά καί κάνοντας εμφανή την εμπάθειά τους ακόμη καί προς το πρόσωπο του/της εκάστοτε συγγραφέα/έως. 

Έρχομαι, λοιπόν, σε αυτό που έθεσα ως τίτλο του σημερινού μου άρθρου.

''Γιατί να γράψω μία κριτική για ένα βιβλίο, αν πρόκειται να είναι αρνητική;'' 

Νομίζω πως πλέον είναι καιρός να αποτινάξουμε από πάνω μας την όποια στάση ενοχής. Ας μιλήσουμε ελεύθερα καί για βιβλία που δεν ήταν -απ'όσο αποδείχθηκε- κατάλληλα για εμάς. Όμως, εδώ, θέλω την πλήρη προσοχή σας. Ναι, να γράψουμε μία κριτική για ένα βιβλίο, η οποία θα είναι αρνητική, μα θα έχει κάποια χαρακτηριστικά. 

- Αρχικά, θα πρέπει να σεβόμαστε τόσο τον/την συγγραφέα του βιβλίου ως άνθρωπο καί κατ'επέκταση ως δημιουργό. Δεν χρειάζονται κακίες, ή, άλλες μικροπρέπειες.

- Δεν μας άρεσε το βιβλίο; Σεβαστό! Ας είμαστε ευγενικοί/ες. Μπορούμε να γράψουμε όλα εκείνα τα πράγματα που δεν μας άρεσαν καί θα επιθυμούσαμε να βελτιωθούν σε επόμενο βιβλίο, μέσω ορθών επιχειρημάτων. Δεν κουνάμε το δάχτυλο, ούτε παίρνουμε τον ρόλο του φωτεινού παντογνώστη.

- Αποδεχόμαστε το γεγονός πως το βιβλίο ίσως να είναι αρεστό από κάποιον/α άλλον/η αναγνώστη/στρια. Σκεφτόμαστε ότι καί εμείς μπορεί να βρεθούμε σε ανάλογη θέση.

- Υπάρχει ελευθερία λόγου! Έχουμε κάθε δικαίωμα να λέμε την άποψή μας, δίχως να φοβόμαστε, αρκεί να δεχόμαστε (αυτό ισχύει καί για τους/τις άλλους/ες γύρω μας) πως η δική μας ελευθερία τελειώνει εκεί που ξεκινά η ελευθερία του άλλου ανθρώπου. 

Καί κάτι που προκύπτει από τα παραπάνω καί θα πρέπει να μας απασχολεί είναι το αν μία αρνητική κριτική για ένα βιβλίο μπορεί να είναι εποικοδομητική. Κατά την προσωπική μου άποψη, θεωρώ πως ναι. Το ότι έχουμε να κάνουμε με μία αρνητική κριτική, δεν συνεπάγεται πως θέλουμε να μειώσουμε την αξία ενός βιβλίου, ή, του/της συγγραφέα/έως που το έγραψε, αλλά ότι επιθυμούμε να διορθώσει τα σημεία εκείνα που είναι ''συγγραφικά'' αδύναμα, ώστε μελλοντικά να μας προσφέρει ακόμη πιο καλογραμμένα καί ποιοτικά βιβλία. Τώρα, αν το αποδέχεται αυτό ένας/μία συγγραφέας, βασίζεται κυρίως στον χαρακτήρα καί τον τρόπο σκέψης του/της. Ναι, για κάποιους/ες συγγραφείς ίσως είναι δύσκολο να αποδεχθούν μία αρνητική κριτική -ποιος άνθρωπος άλλωστε δεν θα στεναχωριόταν;- μα όλοι κι όλες (συγγραφείς, bloggers, αναγνώστες/στριες) που εκτιθέμεθα στο κοινό οφείλουμε να σκεφτόμαστε πως θα κριθούμε είτε με αρνητικό, είτε με θετικό τρόπο... Είναι κι αυτό ένα κομμάτι της όλης κατάστασης.

Τα σχόλια σας πάντα ευπρόσδεκτα κάτω από το άρθρο!