Μια ασήμαντη γυναίκα

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

Όσοι/ες αγαπάμε την ιστορία, άλλο τόσο γοητεύομαστε από την ανάγνωση ανάλογων έργων. Όμως, δεν παύει να ελλοχεύει ένας κίνδυνος. Ποιος είναι αυτός; Μα η συνεχής επανάληψη της αναφοράς συγκεκριμένων ιστορικών περιόδων μέσα στα βιβλία που διαβάζουμε. Ναι, αυτός είναι κι ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους έχω μειώσει την ανάγνωση βιβλίων του συγκεκριμένου είδους. Αναζητώ κάτι παραπάνω απ'αυτά. Να έρθω σε επαφή με κάτι που δεν έχω ξανακούσει. Χάρηκα, λοιπόν, ιδιαίτερως όταν έφτασε στα χέρια μου το βιβλίο ''Μια ασήμαντη γυναίκα'' (A Woman of No Importance: The Untold Story of the American Spy Who Helped Win World War II), που υπογράφει η συγγραφέας Sonia Purnell (Σόνια Παρνέλ), το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα στην χώρα μας από τις εκδόσεις Μίνωας, σε μετάφραση της κυρίας Θεοδώρας Δαρβίρη. 

Γιατί θεωρώ το εν λόγω βιβλίο ως κάτι πρωτότυπο, τουλάχιστον σε σχέση με όσα βιβλία του είδους έχω διαβάσει έως σήμερα; Διότι, αν καί έχει ως βασικό πλαίσιο την νεότερη ιστορία καί πιο συγκεκριμένα την περίοδο του Β' Παγκοσμίου πολέμου, ρίχνει φως σε ένα αθέατο κομμάτι εκείνης της περιόδου. Καί με δεδομένο πως η συγγραφέας του βιβλίου είναι ευρέως γνωστή για το αφηγηματικό στυλ γραφής της, καθώς καί την σχολαστική της έρευνα γύρω από ζητήματα που ενδιαφέρεται να παρουσιάσει στα έργα της, είναι αλήθεια πως είχε αρχίσει να με πείθει πως θα διάβαζα -αν μην τι άλλο- κάτι καλογραμμένο καί ουσιώδες. Θα επιβεβαιώνονταν, ή όχι, οι σκέψεις μου;

Μα ας αρχίσω από τον τίτλο, κιόλας, του βιβλίου ''Μια ασήμαντη γυναίκα''. Προφανώς κι όλοι/ες αποδεχόμαστε πως δεν υπάρχει κάποιος άνθρωπος (άνδρας, ή, γυναίκα) που να είναι ασήμαντος. Όλοι κι όλες έχουμε αξία καί δεν μπορούν να μας την στερήσουν. Εν προκειμένω, η συγγραφέας με τον εν λόγω τίτλο ''Μια ασήμαντη γυναίκα'' δεν επιθυμεί να ''απογυμνώσει'' την γυναίκα -στην παρούσα περίπτωση την βασική πρωταγωνίστρια- από την αληθινή της ουσία καί υπόσταση ως άνθρωπο, μα θέλει να τονίσει την αντίθεση που υπάρχει στην σκέψη πολλών ανθρώπων εκεί έξω. Είθισται να θαυμάζουμε καί να ηρωποιούμε (καί πολύ καλά κάνουμε!) τους ανθρώπους που πάλεψαν, αντιστάθηκαν, θυσιάστηκαν, ή εντέλει κατάφεραν να βγούν ζωντανοί από την δίνη του πολέμου καί να απολαμβάνουμε εμείς σήμερα την ελευθερία μας. Τις περισσότερες φορές είναι άνθρωποι σε καίριες θέσεις καί δη άνδρες που χαίρουν αυτής της αγάπης καί αναγνωρισιμότητας. Μα είναι μόνο εκείνοι; Πόσοι καί πόσες ακόμη δεν έπαιξαν καθοριστικό ρόλο με την δράση τους, μα για ποικίλους λόγους δεν είναι τόσο ευρέως γνωστοί/ες; Πιο συγκεκριμένα, πόσες γυναίκες δεν βοήθησαν, μα εξαιτίας του γεγονότος πως ανήκουν σε αυτό το φύλο, δεν τους το αναγνώρισαν; Ε, λοιπόν, για μία τέτοια γυναίκα θα μιλήσει η συγγραφέας μέσα από το βιβλίο της. Μία γυναίκα ασήμαντη μόνο στο ''φαίνεσθαι'' κι όχι στο ''είναι''...

''Το 1942 η Γκεστάπο μετέδωσε μια επείγουσα ανακοίνωση: «Είναι η πιο επικίνδυνη κατάσκοπος των Συμμάχων. Πρέπει να τη βρούμε και να την εξολοθρεύσουμε». Ο στόχος τους ήταν η Βιρτζίνια Χολ, μια νεαρή γυναίκα από τη Βαλτιμόρη που κατάφερε να προσχωρήσει στην κατασκοπευτική οργάνωση γνωστή με το προσωνύμιο «Ministry of Ungentlemanly Warfare» του Ουίνστον Τσόρτσιλ. Η Χολ έγινε η πρώτη κατάσκοπος των συμμαχικών δυνάμεων που βοήθησε να ανάψει η φλόγα της γαλλικής αντίστασης, φέρνοντας επανάσταση στον τρόπο που διεξάγονταν έως τότε οι μυστικές πολεμικές επιχειρήσεις. Ακόμα κι όταν το πρόσωπό της φιγουράριζε σε αφίσες ως καταζητούμενη, ακόμα κι όταν την επικήρυξαν, η Χολ αρνήθηκε να υπακούσει στις επίμονες εντολές των ανωτέρων της με σκοπό τη διαφυγή της. Ήταν αφοσιωμένη στον αγώνα και είχε πάντα την ακλόνητη πεποίθηση ότι έπρεπε να σώσει πολλές ζωές ακόμη και να απελευθερώσει ολόκληρα κομμάτια της Γαλλίας από τους ναζί." (Περίληψη οπισθοφύλλου)

Η συγγραφέας μας μεταφέρει πίσω στον χρόνο καί στο χώρο, δίνοντάς μας την ευκαιρία να γίνουμε αυτόπτες μάρτυρες της ιστορίας. Να σταθούμε στο πλάι της κεντρικής πρωταγωνίστριας κι όχι μόνο. Να πάρουμε δύναμη από την δύναμή της. Να μάθουμε τι σημαίνει να έχουμε θάρρος. Να μην το βάζουμε κάτω παρά τις όποιες αντιξοότητες. Να μην λιποτακτούμε καί να αγωνιζόμαστε με πάθος, δίχως φόβο, για την επίτευξη του σκοπού μας (εδώ για την ελευθερία) μέχρι τέλους... Κι όλα αυτά μέσα από την παρουσία της βασικής πρωταγωνίστριας. Μία γυναίκα που απέδειξε πως το φύλο δεν παίζει κανένα ρόλο στο αν ένας άνθρωπος έχει ιδανικά καί παλεύει με νύχια καί με δόντια γι'αυτά. Μία γυναίκα φαινομενικά ασήμαντη, που μπορεί να έρθει από το πουθενά, αλλά να είναι πιο σημαντική από αρκετούς άλλους με διάφορα αξιώματα...

Με λόγο γλαφυρό, ενισχυμένο από άφθονες παραστατικές εικόνες, οικείο λεξιλόγιο, σκέψεις, έντονα συναισθήματα καί αμεσότητα που προκύπτει από την ρεαλιστική φιγούρα των προσώπων της ιστορίας, το βιβλίο διαβάζεται άκοπα κι ευχάριστα. Εγώ επέλεξα να το διαβάσω τμηματικά καί θεωρώ πως ήταν μία αρκετά καλή αναγνωστική εμπειρία. Εάν σας αρέσουν ανάλογα έργα, δεν έχετε παρά να το αναζητήσετε.

Καλή ανάγνωση.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας.