Ας γνωρίσουμε την συγγραφέα Μαρία Παναγοπούλου

Μαρτίου 27, 2024

Η ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

Οι δημιουργοί συστήνονται...κι ας γνωρίσουμε την συγγραφέα Μαρία Παναγοπούλου

Γράφει η Μαρία Παναγοπούλου

Αυτό που με τράβηξε περισσότερο στη συγγραφή είναι ότι η εξάσκησή της συναρμόζει όλους τους

διαφορετικούς άξονες της ζωής· αφού για να γράψεις, πρέπει να αγαπάς, να μαθαίνεις, να οραματίζεσαι - και να περιφρουρείς ένα κομμάτι μοναξιάς. Κι από την άλλη, αυτό που με έκανε να νιώσω κατάλληλη για ένα τέτοιο τόλμημα είναι η πίστη ότι διαθέτω κάποια σχετική «συμβατότητα»: Η μυθοπλασία, πέρα από την καλλιτεχνική ανάγκη για δημιουργία ή τη συγγραφική αγάπη για τις λέξεις και τις ιδέες, εμπλέκει μια ιδιαίτερη ευαισθησία στην αλληλεπίδραση με τον εαυτό και τον κόσμο, που εκφράζεται ως προσοχή, ενσυναίσθηση, φαντασία και έλξη για την κρυμμένη αλήθεια των πραγμάτων.

Το «Δόγμα» -το βιβλίο μου που εκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις «βακχικόν»- είναι ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας, αν και ακριβέστερα θα το χαρακτήριζα πολιτικής φαντασίας, καθώς παρουσιάζει μια κοινωνία που έχει αναθέσει τη διακυβέρνησή της στην τεχνητή νοημοσύνη. Η ιστορία εστιάζει σε δύο νέους -την Αλίκη και τον Μάρκο- και την εμπλοκή τους σε μια αλυσίδα γεγονότων που θα ανατρέψει σταδιακά πολλές από τις χθεσινές τους βεβαιότητες. Και ενώ παρακολουθούμε όσα συμβαίνουν σε πρώτο πλάνο, παράλληλα μαθαίνουμε τι είναι και πώς λειτουργεί το Δόγμα. Πρόκειται για ένα αυτοματοποιημένο σύστημα κοινωνικής οργάνωσης, που εξασφαλίζει τους αντικειμενικά ορθότερους όρους συλλογικής διαβίωσης, απαλλάσσοντας έτσι τους πολίτες -όπως οι ίδιοι θα το έθεταν- από τα βαρίδια της προσωπικής ευθύνης, της αλληλεξάρτησης και του συγκρουσιακού δυναμικού.

Το «Δόγμα» είναι μια ιστορία χωρίς καλούς και κακούς, χωρίς τη λογική τού «άσπρο - μαύρο», χωρίς εύκολες απαντήσεις. Ο κόσμος που απεικονίζεται στις σελίδες του δεν είναι μια καθαρόαιμη δυστοπία, αφού οι κάτοικοί του ζουν καλά, δεν καταπιέζονται, ούτε χειραγωγούνται. Είναι ωστόσο ένας κόσμος που εξαγοράζει την κοινωνική ευρυθμία με την κατάργηση της προσωπικής ταυτότητας. Το μέχρι πού μπορεί κάτι τέτοιο να παρασύρει τους ανθρώπους θα το δούμε ακολουθώντας την πλοκή.

Το γεγονός ότι η αφηγηματική «φωνή» δεν ανήκει στον δικό μας κόσμο αλλά είναι κι αυτή μέρος της ιστορίας, διευκολύνει τον συντονισμό με τον κόσμο του βιβλίου, δίνοντας τη δυνατότητα εναλλαγής ανάμεσα σε δύο οπτικές γωνίες που η μία συμπληρώνει την άλλη σαν καθρέφτης: Από τη θέση του αναγνώστη βλέπουμε μια μελλοντική κοινωνία να έχει διαστρέψει τη γνώση και τη σκέψη της εποχής μας σε ένα οικοδόμημα αφαιρετικό, μηχανιστικό, μονοδιάστατο. Ενώ από τη μεριά των ηρώων νιώθουμε να βαραίνει πίσω από τις επιλογές αυτής της κοινωνίας η σκιά ενός παρελθόντος γεμάτου λάθη και αδιέξοδα. -Ενός παρελθόντος που κάπου μέσα του βρισκόμαστε κι εμείς.

Στο φόντο της ιστορίας βρίσκεται η οριστική έκλειψη της πίστης στον άνθρωπο, ως ολοκλήρωμα αυτού που ζούμε σήμερα: Αυξανόμενη απόσταση από την επιστημονική και τεχνολογική γνώση που ελέγχει την καθημερινή μας ζωή -και εθισμός στην έλλειψη εποπτείας. Περιβάλλον που υπονομεύει τον ανθρωπισμό ένεκα οικονομικού ανταγωνισμού και παραμερίζει τον ορθό λόγο προς χάρη μιας δυαδικής, σχηματικής σκέψης. Και πάνω απ’ όλα, η απαξίωση της πολιτικής συμμετοχής. Μόνο που χωρίς συμμετοχή, χάνουμε την ίδια την ταυτότητα του είδους μας. Η γλώσσα, η νόηση, η αυτοσυνείδηση, κατακτώνται μέσα από την αλληλεπίδραση με την κοινωνία: Ο άνθρωπος είναι ζώο κοινωνικό. Και με τις κατακτήσεις αυτές αναπτύσσει πολιτισμό και διαμορφώνει ο ίδιος, συλλογικά, τον κόσμο του: Ο άνθρωπος είναι ζώο πολιτικό.

Το βιβλίο ''Το δόγμα" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.