ΜΑΜΟΥΣΑ Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

Υπάρχουν βιβλία που πρέπει να γράψεις πολλά λόγια για να μεταφέρεις σε άλλους/ες βιβλιόφιλους/ες τα όσα προκύπτουν μέσω των ιστοριών τους καί κατ΄επέκταση, καί τα όσα ''γέννησαν'' στη σκέψη καί την ψυχή σου. Μα υπάρχουν κι εκείνα τα βιβλία που ''μιλούν'' από μόνα τους κι εσύ οφείλεις με σεβασμό καί προσοχή να τα ακούσεις. Σε αυτήν την δεύτερη κατηγορία ανήκει καί το νέο κοινωνικό μυθιστόρημα του συγγραφέα Βασίλη Κασσάρα, με τίτλο ''Μάμουσα Η φωνή της σιωπής'', που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Έξη. Καί για να σας προλάβω, μην παρασυρθείτε από τον τίτλο του καί βγάλετε γρήγορα κι αυθαίρετα συμπεράσματα. 

''Κι όμως, η ιστορία της μεγάλη. Διωγμένη από τις τύψεις και τις ενοχές, για ένα κατ’ ανάγκη έγκλημα, η Βασιλική ζητά καταφύγιο σε έναν νέο τόπο. Κρυμμένη πίσω από τις κουρτίνες της ανωνυμίας, προσπαθεί να βρει μια νέα ταυτότητα στο νησί των Κυθήρων. Όμως, τα σημάδια του παρελθόντος δεν θα φύγουν ποτέ από την ψυχή της. Ο βαρύς της όρκος θα την καταδικάσει στη σιωπή και μέσα από αυτή θα βιώσει όσα θα έρθουν. Θα γίνει η μάμουσα, θα δίνει ζωή και θα προσφέρει απλόχερα, χωρίς να έχει τίποτα. Όσους θα συναντήσει θα τους κάνει φίλους, που θα γίνουν οικογένεια, όμως ο εχθρός πάντα θα παραμονεύει…" (Περίληψη οπισθοφύλλου)

Από μικρή φοβόμουν τη σιωπή. Δεν ξέρω πως να σας το περιγράψω, αλλά όσο μεγαλώνω νιώθω πως αυτός ο φόβος προερχόταν από ένα δέος προς εκείνη. Ναι, μπορεί η σιωπή να φαντάζει σκληρή, μοναχική καί τρομακτική, αλλά δεν είναι... Η σιωπή είναι πιο ηχηρή καί από την εκκωφαντική κραυγή. Κι αυτό, διότι φανερώνει πολλά περισσότερα από όσα λέγονται. Περικλείει συναισθήματα καί σκέψεις. Όνειρα καί φόβους. Αλήθειες καί ένοχα, ή μη, μυστικά που (δεν) πρέπει να έρθουν στην επιφάνεια. Κρατά τις ισορροπίες, αλλά καί καταδικάζει. Λυτρώνει, αλλά καί πονά. Τόσο ανυπέρβλητη είναι η δύναμή της που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της...

«Βάραιναν οι πλάτες της. Ασήκωτες της φαίνονταν και δεν ήταν τα χρόνια της. Νέα πολύ ήταν ακόμα. Πρώιμο κορίτσι θα την έλεγες, άμα την έβλεπες καλύτερα. Αν για λίγο ανασηκωνόταν από το έργο της, να δεις το πρόσωπό της…»

Η μάμουσα, ή κατά κόσμον Βασιλική, δεν είναι μόνο η βασική πρωταγωνίστρια της ιστορίας του βιβλίου. Στο πρόσωπό της μπορούν να καθρεφτιστούν τα πρόσωπα καί οι προσωπικές ιστορίες τόσων καί τόσων γυναικών που βρέθηκαν στην ίδια, ή, σε παρόμοια θέση με εκείνη στη ζωή τους. Η μάμουσα, από την μία πλευρά, είναι η ''αντανάκλαση'' στον καθρέπτη όλων όσων βίωναν οι γυναίκες τα παλαιότερα χρόνια. Το ποια ήταν η θέση τους μέσα στην κοινωνία. Η παντελής καταπάτηση των δικαιωμάτων τους ως ελεύθερων κι αυτόνομων ανθρώπων. Η καταναγκαστική ''παράδοσή'' τους άνευ όρων στις επιθυμίες -σχεδόν διαταγές- των ανδρών. Κι από την άλλη, η μάμουσα δείχνει τον δρόμο σε όλες εκείνες τις γυναίκες, με το μεγαλείο ψυχής που τις χαρακτηρίζει, ότι δεν πρέπει να υποτάσσονται καί δεν πρέπει να γονατίζουν αμαχητί. Προσέξτε! Εδώ είναι το σημείο που κάνει το παρόν έργο να διαφέρει. Ο συγγραφέας δεν λαϊκίζει, ούτε το χρησιμοποιεί για να προκαλέσει συναισθήματα λύπης. Αντιθέτως, υμνεί την γυναικεία φύση καί αποφασιστικότητα.

''Γιατί η Μάμουσα γεννήθηκε για τον θάνατο, μα μόνο ζωή μπορεί να δώσει. Γιατί η συγχώρεση είναι η μεγαλύτερη μορφή αγάπης."

Αυτό, όμως, που με έκανε να ξεχωρίσω το παρόν έργο, δεν ήταν άλλο από τον τρόπο γραφής του συγγραφέα. Ένιωσα σαν να άνοιγε το χρονοντούλαπο καί να επέστρεφα πίσω στο παρελθόν. Ένα παρελθόν, του οποίου αρκετά κακώς κείμενα διαιωνίζονται μέχρι καί σήμερα. Βρήκα δε εξαιρετική την χρήση της τοπικής ντοπιολαλιάς, την γλαφυρότητα στις περιγραφές των σκηνών, τις ολοζώντανες εικόνες, τα έντονα κι αβίαστα συναισθήματα, μα καί την χρήση του β' προσώπου στην εξιστόρηση της πλοκής. Σαν να μας προ(σ)καλούσε ο συγγραφέας να γίνουμε κομμάτι της ιστορίας.

Εν κατακλείδι, μιλάμε για ένα μυθιστόρημα που μοιάζει σαν άλλο ''υφαντό'', που πάνω του αποτυπώνονται τα χαρακτηριστικά μίας άλλης εποχής. Μία γλυκόπικρη ιστορία που μου κράτησε πολύ καλή συντροφιά καί θα την θυμάμαι για αρκετό καιρό. Ένα βιβλίο που σας προτρέπω να αναζητήσετε κι εσείς.

Καλή ανάγνωση!

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Έξη.