Συνέντευξη με την συγγραφέα Κατερίνα Παπαφράγκου

Η ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΠΑΦΡΑΓΚΟΥ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

   Σημερινή μου καλεσμένη στην στήλη των συνεντεύξεων η συγγραφέας Κατερίνα Παπαφράγκου. Την ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο καί τις απαντήσεις της. Από τις εκδόσεις Έναστρον κυκλοφορεί το παιδικό της παραμύθι, με τίτλο ''ΣΟΥΖΑΝΑ ΚΑΙ ΗΡΑΚΛΗΣ". Της εύχομαι να είναι καλοτάξιδο. Για όσους/ες επιθυμούν να το διαβάσουν, μπορούν να το προμηθευτούν από κάποιο βιβλιοπωλείο, είτε από το επίσημο site του εκδοτικού.

Πάμε να δούμε τι μοιράστηκε μαζί μας...

ΕΡΩΤΗΣΗ 1: Κυκλοφόρησε, πρόσφατα, από τις εκδόσεις Έναστρον το βιβλίο σας με τίτλο  ''ΣΟΥΖΑΝΑ ΚΑΙ ΗΡΑΚΛΗΣ''. Να είναι καλοτάξιδο. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια γι’ αυτό;

Κ.Π. Σας ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία που μου δίνετε! Η Σουζάνα και Ηρακλής είναι ένα χαρούμενο, πολύχρωμο βιβλίο που ο αναγνώστης στις σελίδες του αφήνεται να ταξιδέψει στον κόσμο των δύο ηρώων. Η Σουζάνα και ο Ηρακλής φτιάχνουν το δικό τους όμορφο σκηνικό για δύο- μέσα στο οποίο όμως χωράει ο κάθε μικρός ή μεγαλύτερος αναγνώστης που ταυτίζεται με έναν από τους δύο, ή και με τους δύο ήρωες. Είναι ένα βιβλίο για τη φιλία και για όλες εκείνες τις μικρές ή σπουδαίες στιγμές που μια πράξη φιλίας γίνεται σταθμός ζωής.

ΕΡΩΤΗΣΗ 2: Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την συγγραφή και δη παιδικού βιβλίου;

Κ.Π. Όταν ήμουν μαθήτρια στο σχολείο, η παραγωγή γραπτών κειμένων δεν ήταν το δυνατό μου σημείο. Τουλάχιστον, αυτό είχα εισπράξει από τους δασκάλους μου! Όμως, η συγγραφή ήταν πάντα για μένα μια σπουδαία πράξη έκφρασης. Ένα μέσο να αξιοποιώ σκέψεις και συναισθήματα. Δεν το εγκατέλειψα λοιπόν ποτέ. Στο πανεπιστήμιο, μπήκε στη ζωή μου η δημιουργική γραφή. Τότε ανακάλυψα, ότι δεν ήμουν τόσο κακή... στο δημιουργικό γράψιμο. Συνεπώς, κατάλαβα νωρίς ότι ο τρόπος που εμείς οι εκπαιδευτικοί διδάσκουμε στα παιδιά παραγωγή γραπτού λόγου είναι σημαντικός για να αποκτήσουν αυτοπεποίθηση κατά τη μαθησιακή διαδικασία γενικώς. Το κείμενο που παράγει ένας μαθητής είναι η ταυτότητά του. Αποτυπώνει τις σκέψεις του, τα συναισθήματα και τις εμπειρίες του. Δεν υπάρχει συνεπώς κακό κείμενο. Ο τρόπος που θα το βελτιώσει σε δεύτερο χρόνο είναι άλλο κομμάτι. Τα παιδιά πρέπει να ενθαρρύνονται να γράφουν. Ως προς τη συγγραφή παιδικού βιβλίου: Το παιδικό βιβλίο είναι ένα είδος λογοτεχνίας που αγαπώ πολύ. Έχει μια μαγική ιδιότητα. Γεφυρώνει την παιδική ηλικία με την ενηλικίωση. Εγώ προσωπικά το θεωρώ ένα σημαντικό και δύσκολο είδος λογοτεχνίας- έχει κανόνες, τεχνικές, λειτουργίες, και ως εκ τούτου, το σέβομαι απεριόριστα.

ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Ποια η πηγή έμπνευσης της ιστορίας του βιβλίου σας; Πόσος χρόνος χρειάστηκε για να ολοκληρώσετε την συγγραφή του;

Κ.Π. Ως δασκάλα, το παιδί βρίσκεται στο κέντρο της παρατήρησής μου. Οι ιστορίες που γράφω είναι επηρεασμένες από αληθινές ιστορίες παιδιών, ή ενίοτε, εμπνευσμένες από συγκεκριμένες συμπεριφορές τους που κρύβουν μια προσωπική ιστορία. Η “Σουζάνα” και ο “Ηρακλής” είναι δύο αυθεντικοί ήρωες, δυο αληθινοί χαρακτήρες που κάποτε έτυχε να εισέλθουν στο κέντρο της παρατήρησής μου. Το κείμενο γράφτηκε κυριολεκτικά εν μία νυκτί... Ωστόσο, πέρασε πολύς καιρός για να αποκτήσει το “σώμα” του παιδικού βιβλίου. Σε αυτό σημαντικό ρόλο έπαιξε η εικονογράφος μου Βιβή Μαρκάτου, που αντιλήφθηκε αμέσως το ύφος και την αισθητική των εικόνων ενός τέτοιου παραμυθιού.

ΕΡΩΤΗΣΗ 4: Τί θα επιθυμούσατε να ‘’κοινωνήσετε’’ στα μικρά παιδιά μέσα από την ιστορία του βιβλίου σας;

Κ.Π. Η Σουζάνα και ο Ηρακλής δεν γράφτηκε με σκοπό να εξυπηρετήσει κάτι. Να διδάξει κάτι. Δημιουργήθηκε όμως εκπληρώνοντας μια δική μου ανάγκη να υπερασπιστώ το δικαίωμα των παιδιών να μαθαίνουν την αξία της φιλίας μέσα από το βίωμα και την ζωντανή σχέση που τα έχει όλα: την αντιπαράθεση, τη διαφορετικότητα, την αλληλεπίδραση, την αποδοχή, την συντροφικότητα και την μοναξιά, και τελικά την ωριμότητα. Και όλα αυτά μέσα από τα όρια. Θέλω να μεταδώσω λοιπόν στα παιδιά που θα το διαβάσουν την ομορφιά της συντροφικής σχέσης που έχει ως πυρήνα της τον εαυτό μας και τον άλλον, όσο και τη γνώση ότι η φιλία χτίζεται μέσα από μια μακρά διαδικασία αλλαγής. Ακόμα, είναι σημαντικό για μένα να επικοινωνήσω και το δικαίωμα των ζώων σε μια πιο ηθική μεταχείρισή τους από εμάς τους ανθρώπους.

ΕΡΩΤΗΣΗ 5: Ποια τα οφέλη της ανάγνωσης βιβλίων από μικρή ηλικία;

Κ.Π. Όπως είπα και πριν, η παιδική λογοτεχνία μπορεί σε αρκετές περιπτώσεις να γεφυρώνει το χάσμα της παιδικής ηλικίας με την ενήλικη ζωή. Μπορεί να προετοιμάζει τους μικρούς αναγνώστες και ταυτόχρονα να τους μαθαίνει τον κόσμο του σήμερα, του χθες αλλά και του αύριο επιδρώντας στη συνειδητή ζωή. Επίσης, η ανάγνωση ενός βιβλίου που δεν είναι σχολικό, είναι επιλογή. Αυτό προσθέτει μια επιπλέον αξία στο συγκεκριμένο είδος καλλιεργώντας στα παιδιά την συνειδητότητα, την ικανότητα δηλαδή να ζουν, να σκέφτονται και να αισθάνονται στο παρόν χωρίς αντιπερισπασμούς. Κατά συνέπεια, το διάβασμα βιβλίων από μικρή ηλικία αυξάνει την συγκέντρωση των παιδιών, αναπτύσσει την αντιληπτική τους ικανότητα, καλλιεργεί θετικά συναισθήματα. Ηρεμεί.

ΕΡΩΤΗΣΗ 6: Πώς ένα παραμύθι δύναται να αναπτύξει την κριτική ικανότητα και σκέψη των παιδιών;

Κ.Π. Το παραμύθι εξ ορισμού παρηγορεί... Δηλαδή μεταγράφει την πραγματικότητα του παιδιού σε κάτι λιγότερο επώδυνο και σκληρό λειτουργώντας ως τροφή για σκέψη. Επιπλέον οι συμβολισμοί του καλλιεργούν την κριτική σκέψη με τρόπο μη διδακτικό. Ανάλογα με το είδος και τον τύπο του, το παραμύθι μπορεί να δώσει απαντήσεις σε πολλά ζητήματα καθημερινότητας μέσω άδηλων συσχετισμών.

ΕΡΩΤΗΣΗ 7: Είναι, τελικά, τα παιδιά οι πιο αυστηροί κριτές και το πιο απαιτητικό κοινό;

Κ.Π. Εξαρτάται από ποια οπτική το βλέπουμε. Τα παιδιά είναι και αυτά ένα κοινό με τα δικά του χαρακτηριστικά, όπως αυτό ισχύει με το εφηβικό ή το ενήλικο κοινό, ή με το κοινό που ενδιαφέρεται για τα επιστημονικά αναγνώσματα. Ο καθένας αποσκοπεί σε κάτι διαφορετικό από το βιβλίο που θα επιλέξει, εκτός αν οι “άλλοι” το επιλέξουν για εκείνο. Στη δεύτερη περίπτωση, το κοινό που συνήθως είμαστε εμείς οι γονείς, ναι, είναι πλέον αρκετά απαιτητικό. Τα παιδιά, ωστόσο, τώρα χτίζουν τα κριτήρια τους. Άρα, όσοι γράφουν για παιδιά πρέπει οι ίδιοι να είναι πολύ αυστηροί και απαιτητικοί με τα πονήματά τους.

ΕΡΩΤΗΣΗ 8: Τέλος, τί θα συμβουλεύατε τους νέους συγγραφείς που επιθυμούν να γράψουν βιβλία για παιδιά;

Κ.Π. Να γνωρίσουν καλύτερα την παιδική ηλικία και ό,τι έχει σχέση με τον άνθρωπο σε αυτή την περίοδο της ζωής του. Τη γλωσσική του έκφραση, τη φύση της ψυχολογίας του, τη λειτουργία της σκέψης του, τις ανάγκες και τις δυσκολίες του. 

Σας ευχαριστώ πολύ!

Παπαφράγκου Κατερίνα

Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας καί τις απαντήσεις σας.

Με εκτίμηση, Κυριακή Γανίτη από το blog Vivliovamon