Ο ΛΕΥΚΟΣ ΦΑΣΙΣΤΑΣ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

Υπάρχουν βιβλία που μπορεί να σε αποτρέπουν να τα διαβάσεις καί την ίδια στιγμή, άλλο τόσο να σε δελεάζουν να ''ρουφήξεις'' όλες τους τις σελίδες. Οξύμωρο καί όμως, αληθινό! Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει καί το νέο βιβλίο του συγγραφέα Νίκου Αρβανιτάκη, με τίτλο ''Ο λευκός φασίστας'', που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Όστρια. Ένα βιβλίο που κάπως το φοβήθηκα λόγω του τίτλου του καί μία μικρή προκατάληψη ήρθε να σκιάσει την σκέψη μου. Όμως,να που για πολλοστή φορά, τα βιβλία μου αποδεικνύουν πως δεν πρέπει να είμαι τόσο απόλυτη καί να δίνω ευκαιρίες σε αυτά. Κι αυτό γιατί δεν πρόκειται για ένα πολιτικό μανιφέστο, μα για μία μυθιστορηματική βιογραφία, όπως διαβάζουμε καί στο οπισθόφυλλο, που ακολουθεί καί περιγράφει την ζωή του κεντρικού πρωταγωνιστή.

Κι όπως πάντα η ανάγνωση για μένα ξεκίνησε απ΄τον τίτλο του βιβλίου. Άν καί θα μπορούσε να θεωρηθεί ως υπερβολή η χρήση του επιθετικού προσδιορισμού ''ο λευκός'', σε λευκό χρώμα αποτυπωμένος-, μπροστά από την λέξη ''φασίστας'', -με δεδομένο πως ο φασισμός έχει συνδυαστεί με την δήθεν ανωτερότητας της αρίας φυλής καί των λευκών-, εδώ έρχεται σε αντίθεση με το μαύρο χρώμα που έχει γραφτεί καί είναι συνυφασμένο με την συνολική έννοια του φασισμού. Άραγε, αυτός ο λευκός φασίστας θα διέφερε από όλους τους άλλους που έχουν ανάλογες πεποιθήσεις; Μα καί όλο αυτό το φόντο του βιβλίου σε αποχρώσεις λευκού, γκρι καί μαύρου μας δείχνουν καί μία απεικόνιση της κοινωνίας όταν ο φασισμός δεν υπάρχει, όταν εκείνος γεννάται καί δείχνει τα πρώτα σημάδια ύπαρξης, μα καί όταν εκείνος επιβάλλεται στην ζωή μας, καλύπτοντάς την με ένα αόρατο δίχτυ που μας κρατά δέσμιους καί δέσμιες του.

''Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ένας απλός νέος αγρότης, ο Χαρίδημος Αρβανίτης κατατάσσεται στη Χωροφυλακή. Άνθρωπος με δημοκρατικές οικογενειακές καταβολές, υπηρετεί περισσότερο για βιοποριστικούς λόγους. Από τα πρώτα χρόνια της υπηρεσίας του, βρίσκεται να υπηρετεί τη δικτατορία του Μεταξά, να βιώνει την Κατοχή και τον Εμφύλιο και όλα αυτά, στην Αθήνα, στον Πειραιά, αλλά και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Κατά τη διάρκεια της κατοχής, ένας μεγάλος έρωτας στοιχειώνει τη ζωή του Χαρίδημου και τον κάνει να δει την πραγματικότητα με διαφορετικό τρόπο. Να ζήσει γεγονότα που ποτέ του δε φανταζόταν.'' (Περίληψη οπισθοφύλλου)

Ο συγγραφέας μέσα απ΄την εξομολόγηση της ζωής του κεντρικού ήρωα μας γυρίζει πίσω στον χρόνο, σε μία Ελλάδα που περνούσε δύσκολα καί οι άνθρωποί της προσπαθούσαν, όχι μόνο να επιβιώσουν, αλλά καί να ζήσουν με αξιοπρέπεια. Με αυτό το σκεπτικό θέλησε να διαβεί καί ο Χαρίδημος Αρβανίτης την ζωή του. Μία ζωή γεμάτη από εμπειρίες, συναισθήματα, έρωτα, ανάγκη για προσφορά στον συνάνθρωπο, αγάπη για την πατρίδα καί όλα αυτά μέσα από μία άδολη καί χωρίς δεύτερες σκέψεις ματιά. Θα νιώσει, λοιπόν, την ανάγκη για να τα μοιραστεί όλα αυτά με όσους/ες θελήσουν να τον ακούσουν, πάντα με αμεροληψία καί αντικειμενικότητα. Ο λόγος του οικείος, γεμάτος, ευθύς καί καθαρός καί σε διάφορα σημεία χιουμοριστικός, μας συναρπάζει με τις εικόνες εκείνης της εποχής. Καί αυτό που καθιστά τόσο οικείο καί προσιτό τον ήρωα στο αναγνωστικό κοινό είναι η άρτια καί ρεαλιστική σκιαγράφηση του χαρακτήρα καί του τρόπου σκέψης του.

Εν ολίγοις, το βιβλίο καταδικάζει κάθε μορφή βίας, εξυμνεί τον άνθρωπο, την ουσία της ζωής, αλλά καί την ομορφιά του έρωτα. Άν καί η υπόθεση κινείται στα πλαίσια του ιστορικού-κοινωνικού πλαισίου, η αναφορά σε πολιτικά στοιχεία δίνεται με μέτρο καί όπως είναι φυσικό, χάρη της μυθοπλασίας έχουν αλλαχθεί εντέχνως αρκετά από τα ονόματα των προσώπων που θα παρελάσουν από μπροστά μας καί κάποια άλλα έχουν μείνει ως έχουν. Άν καί όπως είπα αρχικά φοβήθηκα το βιβλίο το διάβασα με πολύ ενδιαφέρον καί προσοχή. Ναι,θα συμφωνήσω πως το βιβλίο πιο πολύ μοιάζει με μία βιογραφία, παρά με μυθιστόρημα, αλλά δεν παύει να είναι ένας ακόμη πολύ καλός τρόπος για να έρθουμε σε επαφή με ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας της χώρας μας, έχοντας κατά νου το σκεπτικό πως μέσα στις σελίδες του γίνεται αναφορά σε αληθινά γεγονότα. Εγώ δεν έχω παρά να σας προτρέψω να το αναζητήσετε κι εσείς.

Καλή ανάγνωση!

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Όστρια.

*Προέλευση φωτογραφίας εξωφύλλου από το επίσημο site του εκδοτικού.

*Το παρόν κείμενο επαναδημοσιεύεται.