ΚΑΠΝΟΣ ΚΑΙ ΕΡΩΤΑΣ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

''Μέχρι πότε μπορεί ένα συναίσθημα να μας κρατά αιχμάλωτους στα δίχτυα του και να ορίζει τη ζωή μας; Άραγε, έρχεται εκείνη η στιγμή που καταφέρνεις να απαλλαγείς από τα δεσμά του;"

Έχω μεγαλώσει με την άποψη/στάση ότι ΔΕΝ πρέπει ποτέ να κρίνω έναν άλλον άνθρωπο για τα περισσότερα που σκέφτεται και πράττει κατά τη διάρκεια της ζωής του (πάντα μέσα σε λογικά κι όχι ακραία πλαίσια), πόσω μάλλον όταν δε γνωρίζω τα όποια βιώματα τον έχουν οδηγήσει και έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του. Ναι, θα ήταν μεγάλο μου σφάλμα να βιάζομαι να βγάζω συμπεράσματα, όταν δεν έχω γνώση γύρω απ'όλα τα στοιχεία. Ναι, μπορώ να κατανοήσω, ίσως και να δικαιολογήσω ως ένα βαθμό και να έχω κατά νου ότι μιλάμε για ανθρώπους με ψυχή και συναισθήματα. Συναισθήματα που επηρεάζονται από ποικίλους εξωτερικούς παράγοντες. Και το ίδιο θα σας πρότεινα -με όλον τον σεβασμό και δίχως να υποδυθώ τη φωτεινή παντογνώστρια- να κάνετε κι εσείς. Δείτε το σαν μία άλλη μορφή ενσυναίσθησης και το πώς θα επιθυμούσατε να σας προσεγγίζουν εσάς οι άλλοι άνθρωποι.

Έχοντας διαβάσει πολλά βιβλία κοινωνικού περιεχομένου με αναφορά κυρίως στα ζητήματα των ανθρωπίνων σχέσεων, δεν σας το κρύβω ότι αν κι η εν λόγω κατηγορία μυθιστορημάτων δε συγκαταλέγεται σε εκείνες με τις πιο αγαπημένες μου, δεν παύει να προσεγγίζω με σεβασμό και προσοχή ανάλογα έργα. Θεωρώ ότι μπορούν να μου προσφέρουν αυτό το κάτι, αρκεί να μην έχουμε μία επανάληψη των ήδη χιλιοειπωμένων μοτίβων. Τη συγγραφέα Δάφνη Μπερμπέρη-Κρυστάλλη συναντώ ''ξανά'' μέσα από το καινούργιο της κοινωνικό μυθιστόρημα, με τίτλο ''Καπνός και έρωτας'', το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Έξη. Άραγε, τί το νέο είχε να μας μεταδώσει αυτήν τη φορά η συγγραφέας;

''Από τα Αλάτσατα της Μικράς Ασίας η Αρχοντή παίρνει τον δρόμο της προσφυγιάς και φτάνει στην Καβάλα της Μακεδονίας, τη γη του καπνού. Μοναδική της παρηγοριά το αγέννητο σπλάχνο της. Και η υπόσχεση που έδωσε στον άντρα της, Βασίλη, ότι θα παλέψει ό,τι κι αν γίνει. Οι θύμησες, όμως, τη βασανίζουν, δεν την αφήνουν να ξεχάσει. Κι όσο θυμάται, το μίσος ολοένα και θεριεύει μέσα της και την κατασπαράζει. Την οδηγεί σε λανθασμένες αποφάσεις με καταστροφικές συνέπειες. Και φτάνει να ζει μία ζωή μισή. Η εγγονή της, το πλάσμα που αγαπά περισσότερο κι από τον ίδιο της τον εαυτό, θα τη βοηθήσει, χωρίς να το γνωρίζει, να συνειδητοποιήσει τα λάθη της. Θα μπορέσει, άραγε, η Αρχοντή να βρει τη δύναμη να της αποκαλύψει την αλήθεια; Ή είναι πλέον πια αργά;" (Από το οπισθόφυλλο)

 

Με εμφανή τη ''συγγραφική'' ωριμότητα της πένας της δημιουργού -σε σχέση με το προηγούμενο πόνημά της- το βιβλίο υπήρξε μία αρκετά ευχάριστη αναγνωστική εμπειρία για μένα. Ναι, αν και το ξεκίνησα με κάποιον δισταγμό και φόβο -σας ανέφερα παραπάνω τον λόγο- η συγγραφέας δεν υπέκυψε στο λάθος να προσπαθήσει να ωραιοποιήσει καταστάσεις ούτε να δώσει υπερβολικό τόνο δράματος στο βιβλίο απλώς και μόνο για να επηρεάσει το θυμικό των αναγνωστών/στριων. Κρατά τις ισορροπίες και μας προσφέρει πρόσωπα που είναι ''ενδεδυμένα'' όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά -κυρίως αναφορικά με τις σκέψεις, πράξεις και συναισθήματα- που έπρεπε να φέρουν ώστε να είναι πειστικά τόσο ως προς τον ρόλο τους μέσα σε όλη την υπόθεση όσο και ως προς την αληθοφάνεια που έπρεπε να φέρουν για να μπορεί ο/η κάθε αναγνώστης/στρια να ταυτιστεί μαζί τους. 

''Ένα ταξίδι από το παρελθόν στο παρόν, μια περιπλάνηση από τη Μικρά Ασία στη Μακεδονία, μα και σε εκείνα τα συναισθήματα που κυβερνούν τη ζωή μας."

Εκτίμησα το γεγονός ότι η συγγραφέας εντάσσει τα ιστορικά κομμάτια μέσα στην πλοκή του κειμένου όχι για να του δώσει έναν ιστορικό χαρακτήρα, αλλά για να ενισχύσει την ήδη ενδιαφέρουσα υπόθεση, αλλά και για να καλύψει τυχόν απορίες και κενά του αναγνωστικού κοινού, ενώ ταυτοχρόνως εξηγεί το πώς οδηγηθήκαμε στο σημείο που βρίσκουμε τα πρόσωπα. Από πού ξεκίνησαν, το πώς βρέθηκαν εκεί και το πώς πορεύθηκαν από εκεί και ύστερα. Ο κύκλος που άνοιξε στο παρελθόν έρχεται να κλείσει με έναν τρόπο γλυκόπικρο που μας θυμίζει ότι το βάρος της πλάστιγγας της ζωής γέρνει πότε από τη μία και πότε από την άλλη πλευρά. Ίσως να είναι αυτός ο τρόπος της για να κρατά τις ισορροπίες, να μας δίνει τα χρήσιμα μαθήματά της, όπως και να θυμόμαστε να νιώθουμε ευγνωμοσύνη για όλα όσα έχουμε και ζήσαμε, καθώς και τους ανθρώπους που στάθηκαν δίπλα μας ακόμη και στα δύσκολα. Ένα μυθιστόρημα βγαλμένο από την ίδια τη ζωή.

Αναζητήστε το! Καλή ανάγνωση.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Έξη.