Διαβάζοντας συλλογές διηγημάτων από τις εκδόσεις Συρτάρι

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

Διαβάζοντας συλλογές διηγημάτων από τις εκδόσεις Συρτάρι

Διήγημα: βάσει του ορισμού πρόκειται για εκείνο το λογοτεχνικό είδος κειμένων (κυρίως πεζογραφίας) που εκτείνονται μέσα σε μικρές φόρμες. Είναι μεγαλύτερα σε όγκο από τις νουβέλες και μικρότερα από τα μυθιστορήματα. Άν και δεν είναι τόσο περίπλοκα όσο τα μυθιστορήματα, ακολουθούν τους δικούς τους κανόνες αναφορικά με την πλοκή, τον αριθμό των προσώπων που θα πρωταγωνιστήσουν μέσα στις ιστορίες τους κι όλα αυτά μέσα σε ένα συγκεκριμένο χρονικό πλαίσιο και χώρο. 

Άν κι ανέκαθεν έβρισκα πολλά πλεονεκτήματα στην ανάγνωση συλλογών διηγημάτων, μερικά εκ των οποίων είναι η ποικιλία των ιστοριών συγκεντρωμένες μέσα σε ένα βιβλίο, ο μικρός όγκος που καταλάμβαναν στα ράφια των βιβλιοθηκών μου, καθώς και η δυνατότητα να ''ξαναγυρίσω'' σε κάποια αγαπημένη μου ιστορία -μετά το πέρας της ολοκλήρωσης της ανάγνωσης όλης της συλλογής- και να ''χαθώ'' στον κόσμο των προσώπων της, είναι αλήθεια ότι δεν τις τοποθετώ στις ανώτερες θέσεις των αναγνωστικών μου προτιμήσεων, δίχως να έχω καμία πρόθεση να τις υποτιμήσω. Αυτό θεωρώ ότι είναι ξεκάθαρο! Απλώς δε με ''κάλυπταν'' πάντα στο βαθμό που ίσως να επιθυμούσα.

Συνεχίζοντας εκείνο το πείραμα που είχα ξεκινήσει το Σεπτέμβριο -έχω αναφερθεί σε αυτό σε προηγούμενο άρθρο μου- αποφάσισα να δώσω μία δεύτερη ευκαιρία στις συλλογές διηγημάτων. Με πιο καθαρή, πλέον, σκέψη και ματιά, θέλησα ο Οκτώβρης να ξεκινήσει, τουλάχιστον αναγνωστικά, με ένα καινούργιο και περιεκτικό αφιέρωμα. Αυτήν τη φορά θα εστιάσω την προσοχή μου σε μία κατηγορία βιβλίων, που άθελά μου μπορεί να μην της έχω δώσει την πρέπουσα σημασία. Και τί καλύτερο από τις δύο νέες συλλογές διηγημάτων, με τίτλους ''Καλοκαίρι'' και ''Βότκα πορτοκάλι'', που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Συρτάρι και υπογράφουν οι συγγραφείς Αντώνης Τζαβάρας και Ορέστης Κατσούλης αντίστοιχα. 

''Καλοκαίρι"

Το καλοκαίρι είναι μία εκ των πιο ευτυχισμένων, χαρούμενων και ανέμελων περιόδων του χρόνου για την πλειοψηφία του κόσμου. Σα να σταματούν, ως διά μαγείας, όλες οι άσχημες σκέψεις, τα άγχη της καθημερινότητας, καθώς και τα όποια προβλήματα τις συνοδεύουν... Για πολλούς/ες οι καλοκαιρινές διακοπές λειτουργούν σαν το τζίνι του παραμυθιού που τους/τις επιτρέπει να πραγματοποιήσουν ευχές και όνειρα. Να απαλλαγούν, έστω και για λίγο, από την ''πανοπλία'' που τους/τις βαραίνει όλον τον υπόλοιπο χρόνο και να απελευθερωθούν από τα όποια δεσμά. Μα πόσο μπορεί να ισχύει αυτό για όλους κι όλες; Πόσο μόνοι/ες μπορεί να νιώθουν κάποιοι/ες ακόμη κι αν χάνονται μέσα στο πλήθος των τουριστών/στριων κατά τη διάρκεια των διακοπών τους; Πώς η απομάκρυνση από τον τόπο κατοικίας και η μετάβαση σε κάποιο νησί μπορεί να λειτουργήσει με τέτοιον τρόπο που η όποια χαλάρωση να μετατραπεί σε ερινύες της σκέψης και κατ'επέκταση του ίδιου μας του εαυτού; Κι αν αποζητήσουμε βοήθεια, είτε φωνάζοντας δυνατά, είτε σιωπηλά, ποιος/α θα αποκριθεί; Σε όλα αυτά τα ερωτήματα θα προσπαθήσει ο φέρελπις συγγραφέας να δώσει ικανοποιητικές απαντήσεις, βάζοντάς μας στη διαδικασία να σκεφτούμε το τι θα κάναμε κι εμείς οι ίδιοι/ες σε ανάλογες περιπτώσεις. Με ένα λόγο ευθύ και κατανοητό, πλημμυρισμένο από εικόνες και συναισθήματα, τα διηγήματα διαβάζονται με μεγάλη ευκολία και αμεσότητα.

Περιγραφή:

Έξι ιστορίες που εκτυλίσσονται κάτω απ’ τον ήλιο του ελληνικού καλοκαιριού. Οι ήρωές τους μπαίνουν σε καράβια για τα νησιά, κολυμπούν στο Αιγαίο, περπατούν ανάμεσα στους τουρίστες, αλλά παραμένουν εγκλωβισμένοι στο τέλμα, στο οποίο ο καθένας τους έχει βουλιάξει. Απομακρυσμένοι από τον εαυτό τους, λιωμένοι απ’ τη ζέστη και τυφλωμένοι απ’ τον ήλιο, ψάχνουν σπασμωδικά για βοήθεια μέσα τους, γύρω τους ή πολύ μακριά, σε επινοημένα μέρη και άλλους φανταστικούς ήρωες.

''βότκα πορτοκάλι"

Δε συνηθίζω να πίνω αλκοόλ και οι γνώσεις μου γύρω από εκείνο είναι κάπως περιορισμένες. Βέβαια, για να είμαι ειλικρινής, γνωρίζω το συνδυασμό της βότκας με το πορτοκάλι και ότι είναι αρκετά αγαπημένη ως γεύση για αρκετούς/ες. Αλλά μέχρι εκεί. Δεν περίμενα ποτέ ότι θα γινόταν έμπνευση για τον τίτλο μίας συλλογής διηγημάτων. Πώς μπορούν, άλλωστε, αυτά τα δύο -εκ διαμέτρου αντίθετα- πράγματα να συνδέονται μεταξύ τους; Άν και αρχικά με παραξένεψε ως ιδέα, έπειτα σκέφτηκα να το προσεγγίσω όχι απαραιτήτως μέσα από μία κατά βάση κυριολεκτική, μα μεταφορική έννοια. Μπορεί η κατανάλωση του εν λόγω ποτού να λειτουργήσει ως ένας άτυπος ''εξομολογητής'' μας; Σε εκείνο, δηλαδή, να μπορέσουμε να ακουμπήσουμε την ψυχή, τις σκέψεις, τις επιθυμίες, τα όνειρα, τα πάθη και τα λάθη μας; Να γίνει αρωγός μας σε αυτήν την εκ βαθέων κατάθεση ψυχής; Να μας βοηθήσει να σκάψουμε μέσα μας και να φέρουμε στην επιφάνεια όλα εκείνα που μας έχουν ''σημαδέψει'' εξαιτίας κάποιων καίριων εμπειριών; Και κυρίως, ποιος/α θα είναι πρόθυμος/η να μας ακούσει δίχως να μας κρίνει; Βρήκα πολύ αρεστό τον τρόπο γραφής και σκέψης του συγγραφέα. Ναι, με έκανε να δω κάποια πράγματα αλλιώς. 

Περιγραφή:

Στο βιβλίο αυτό έντεκα πεζά διηγήματα εναλλάσσονται άτακτα με έξι - δομημένα σε στίχους - κείμενα. Τα διηγήματα έχουν κάτι κοινό μεταξύ τους: Είναι ιστορίες μεταμορφώσεων, «γεννημένες» από τη ζωή• όσες κατάφερα να κρυφακούσω τουλάχιστον, ακουμπώντας το αυτί μου πάνω στους τοίχους της Αθήνας.

Εν κατακλείδι, έχουμε να κάνουμε με δύο αξιόλογες συλλογές διηγημάτων, που θέτουν τους ορθούς κοινωνικούς προβληματισμούς και γίνονται τροφή για τον νου μας.

Αναζητήστε τις! Καλή ανάγνωση.

Κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Συρτάρι.