Μπλε Παπαγάλος

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

Δεν έχει υπάρξει μέχρι σήμερα βιβλίο, που να μην μου έχει γεννήσει την περιέργεια ο τίτλος του καί το τι μπορεί να υπάρχει ( ; ) πίσω απ'αυτόν. Αναμενόμενο, συνεπώς, το να μην αποτελεί εξαίρεση καί το πρώτο βιβλίο της ανερχόμενης καί με δυνατότητες εξέλιξης -αυτό το δεύτερο βασίζεται στην δική μου άποψη- συγγραφέως Μαρίτας Τυράκη, με τον ιδιαίτερο τίτλο ''Μπλε παπαγάλος'', που κυκλοφόρησε προσφάτως από τις εκδόσεις Λυκόφως. Για να είμαι ειλικρινής, ακούγοντας τον τίτλο του, για πρώτη φορά, οι συνειρμοί του μυαλού μου ακολούθησαν, όπως πάντα, την δική τους -για πολλούς/ες- αλλόκοτη καί μη αναμενόμενη διαδρομή. Ναι, αρχικώς, συνέδεσα τον τίτλο του βιβλίου με ένα φθηνό, κάπως κακόγουστο, παράνομο ( ; ) μπαρ σε κάποια επαρχιακή πόλη, ή, χωριό στην δεκαετία του '80, που θα έφερε αυτήν την ονομασία. Άν, λοιπόν, εξαιρέσουμε την αγάπη μου για το χρώμα μπλε καί την μοναδική σωστή μου υπόθεση σχετικά με την τοποθεσία, σε όλα τα άλλα είχα πέσει έξω... Καί ξέρετε κάτι; Αυτό με ιντρίγκαρε περισσότερο, οπότε δεν άφησα άλλον χρόνο να πάει χαμένος καί ξεκίνησα την ανάγνωση.

''Αγαπημένο του χρώμα είναι το μπλε. Και αγαπημένο του παιχνίδι μία σβούρα την οποία έχει πάντα μαζί του. Αλλά αυτό που τον προβληματίζει τώρα είναι μία ντάμα μπαστούνι. Ο Χανς, ένας ιδιόρρυθμος ντετέκτιβ, ζει στο Ναύπλιο, με τον πρώην αστυνομικό και γερμανικής καταγωγής πατέρα του, ο οποίος τον μεγάλωσε μόνος, λέγοντάς του ότι η μητέρα του πέθανε ενώ ήταν πολύ μικρός σε ηλικία, γι’ αυτό έχει θολές αναμνήσεις από εκείνη. Οι δυο τους αναλαμβάνουν να εξιχνιάσουν μία δολοφονία στο τσίρκο «Μπλε Παπαγάλος». Ο Χανς, κοινωνικά αποκλεισμένος λόγω της αναπτυξιακής διαταραχής του, μαγεύεται από τον κόσμο των «τσιρκολάνων», όπου προσπαθεί να εξιχνιάσει το έγκλημα. Εκεί θα κάνει τις πρώτες του φιλίες, εκεί θα νιώσει τα πρώτα σκιρτήματα. Και κάθε φορά που νιώθει ότι εγκλωβίζεται και παίζει με την πολύχρωμη σβούρα του, το μυαλό του τριβελίζει η προφητεία μίας μάντισσας που εργάζεται στο τσίρκο: «Ο ένοχος δεν θα βρεθεί γιατί δεν του αξίζει να βρεθεί». Αν κάθε ιστορία έχει το χρώμα της, αυτή που εκτυλίσσεται στο τσίρκο Μπλε Παπαγάλος, στο Ναύπλιο, είναι μπλε." (Περίληψη οπισθοφύλλου)

Το μυθιστόρημα ''Μπλε παπαγάλος'' δεν είναι ούτε το πρώτο, αλλά ούτε το τελευταίο που διαβάζω καί ανήκει στο είδος της αστυνομικής λογοτεχνίας. Ναι, είναι δεδομένο πως η πλοκή του θα υπηρετεί μία συγκεκριμένη φόρμα καί θα υπάρξει κάποιο έγκλημα που θα χρειαστεί να διαλευκανθεί καί εντέλει, να αποκαλυφθεί, ή καί όχι, ο ένοχος, ή, οι ένοχοι. Αυτά τα στοιχεία, που θεωρώ πως κάνουν το παρόν μυθιστόρημα να ξεχωρίζει δεν είναι ούτε το είδος στο οποίο ανήκει, ούτε καί το μεσογειακό ταπεραμέντο της συγγραφέως, αλλά το γεγονός πως ο κεντρικός πρωταγωνιστής που θα αναλάβει την λύση της υπόθεσης δεν είναι αστυνομικός, αλλά ιδιωτικός ντετέκτιβ καί δη αυτιστικός. Ναι, καλά ακούσατε. Η συγγραφέας κάνει αυτήν την επιλογή, όχι για να δελεάσει το αναγνωστικό κοινό, ή, να επωφεληθεί με αρνητικό τρόπο απ'αυτό. Καί για να σας προλάβω, δεν τονίζω το ''αυτιστικός'' ως κάτι αρνητικό, μα ως ένα ιδιαίτερο χάρισμα (εντός κι εκτός εισαγωγικών) του πρωταγωνιστή. 

Η συγγραφέας, λοιπόν, με μπόλικες γνώσεις, προσοχή, σεβασμό καί αγάπη βάζει να πρωταγωνιστεί στο βιβλίο της ένας άνθρωπος αρκετά οξυδερκής -αλίμονο αν θεωρήσουμε λανθασμένα πως ο αυτισμός σχετίζεται με κάποια νοητική υστέρηση, ή, χαμηλό δείκτη ευφυϊας- που φέρει αυτό το χαρακτηριστικό καί φαίνεται τόσο οικείος, προσιτός σε εμάς καί δεν αφήνει κανένα περιθώριο να σκεφτούμε πως είναι ''παράταιρος'' με το συνολικό σκηνικό. Η συγγραφέας, ουσιαστικά, δεν τον εκμεταλλεύεται ως ένα ατυχές κλισέ, αλλά τον παρουσιάζει ως έναν άνθρωπο όμοιο καί ίσο με όλους κι όλες εμάς. Αντιθέτως, ο τρόπος σκέψης, η παρατηρητικότητά του, οι μικρότερες ή μεγαλύτερες ''ιδιοτροπίες'' του, η ειλικρίνειά του καί ο ψυχισμός του -όμοιος με μικρού παιδιού- μας βοηθούν, παρέα με εκείνον, να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Στα λοιπά θετικά συγκαταλέγονται οι γρήγοροι καί ρεαλιστικοί διάλογοι, οι ανατροπές, το μυστήριο, η αγωνία καί η συνεχόμενη ακατάπαυστη δράση. 

Εν ολίγοις, μιλάμε για ένα αρκετά καλογραμμένο κι ενδιαφέρον βιβλίο που διαβάζεται με μία ανάσα. Γιατί να μην το αναζητήσετε κι εσείς;

Καλή ανάγνωση.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Λυκόφως.