Συνέντευξη με τον ποιητή Δημήτρη Ορφανίδη

Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

   Σημερινός μου καλεσμένος στην στήλη των συνεντεύξεων ο ποιητής Δημήτρης Ορφανίδης. Τον ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο καί τις απαντήσεις του. Από τις εκδόσεις Ελκυστής κυκλοφορεί η ποιητική του συλλογή με τίτλο ''Cyborg Sapiens". Του εύχομαι να είναι καλοτάξιδη. Για όσους/ες επιθυμούν να την διαβάσουν,μπορούν να την προμηθευτούν είτε από το επίσημο site του εκδοτικού,είτε από κάποιο βιβλιοπωλείο.

Για να δούμε τι μοιράστηκε μαζί μας...

ΕΡΩΤΗΣΗ 1: Κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ελκυστής η νέα σας ποιητική συλλογή,με τίτλο ‘’Cyborg Sapiens’’. Να είναι καλοτάξιδη. Μπορείτε να μας πείτε λίγα λόγια γι’αυτή;

Δ.Ο. Αυτή η ποιητική συλλογή είναι η πλέον πρωτότυπη του μέχρι τώρα έργου μου και είναι και η πρώτη στην ελληνική ποίηση συλλογή που πραγματεύεται το ζήτημα της Τεχνητής Νοημοσύνης ( ΤΝ ). 

ΕΡΩΤΗΣΗ 2: Ποια η πηγή έμπνευσης των ποιημάτων της παρούσας συλλογής;

Δ.Ο. Εδώ και πολύ καιρό σκεφτόμουν τι σημαίνει ότι γερνάει ο άνθρωπος, πέρα από την αύξηση της ηλικίας του. Κατέληξα στο συμπέρασμα, ότι το γήρας έχει επέλθει, όταν, χωρίς να το έχουμε αντιληφθεί, ασχολούμαστε αποκλειστικά και μόνο, με ό,τι μας αρέσει όλη μας τη ζωή. Εγώ, ας πούμε, από παιδί λατρεύω την Ιστορία. Διαβάζω και ξαναδιαβάζω Ιστορία, βλέπω και ξαναβλέπω ιστορικά θέματα που πάντα μου κέντριζαν και μου κεντρίζουν το ενδιαφέρον. Όμως, αυτή η εξοικείωση είναι κάτι τόσο βολικό τώρα πια, προς το πέρας της πέμπτης δεκαετίας της ζωής μου, που με εμποδίζει να πάω παρά πέρα – κάνοντάς με να αδρανώ ( «αφού μεγάλωσα πια..» ). Έτσι, αντιδρώντας στο γήρας, διερωτήθηκα: Ξέρω, άραγε, τι γίνεται γύρω μου, σήμερα, τον 21ο αιώνα ; Και αποφάσισα να ψάξω. Ζούμε σε μία εποχή υπερπληροφόρησης και ακριβώς για αυτόν τον λόγο ο πολίτης καθίσταται απληροφόρητος. Το ζήτημα της ΤΝ είναι για τη συντριπτική πλειοψηφία των ανθρωπίνων κοινωνιών παντελώς άγνωστο. Αυτό δεν σημαίνει, ότι είναι κάτι κρυφό· είναι, όμως, αθέατο, επειδή  οι περισσότεροι από μας δεν έχουμε το ερέθισμα να ασχοληθούμε με αυτό. Αν, όμως, θελήσετε να ασχοληθείτε, θα βρείτε πάρα πολύ εύκολα πλουσιότατη βιβλιογραφία, ελληνική, αγγλική, γερμανική και όχι μόνο, απολύτως αξιόλογη και επίσημη. Και θα διαπιστώσετε, πως με εφαλτήριο τον όρο «ΤΝ» το πιο σύγχρονο ρεύμα της εποχής μας ονομάζεται «διανθρωπισμός» (transhumanism)  και «μετανθρωπισμός» (posthumanism). Όπως και εάν λέγεται και όσα επιμέρους στοιχεία και αν το συνθέτουν, πρόκειται για ένα ρεύμα, που με πρόσχημα την καλυτέρευση της ζωής, εκμεταλλευόμενο υπαρκτές ανθρώπινες ανάγκες, επιδιώκει, με μέσο την τεχνολογία, την ανατροπή του ανθρωποκεντρισμού· και το λέει με σαφήνεια. Ανατρέξτε στην βιβλιογραφία και θα το διαπιστώσετε. 

ΕΡΩΤΗΣΗ 3: Γιατί ‘’Cyborg Sapiens’’; Τί υποδηλώνει ο τίτλος;

Δ.Ο. Ο μετανθρωπισμός επαγγέλεται τη δημιουργία ενός  νέου είδους, πέρα από τον Homo Sapiens, με την παρέμβαση της τεχνολογίας, εκδηλούμενης ποικιλοτρόπως, όπως με την νευροτεχνολογία, την επιστήμη των υπολογιστών, τη μοριακή βιολογία, τη ρομποτική, τη νανοτεχνολογία και την έρευνα για την τεχνητή νοημοσύνη, όπως πολύ εύστοχα αναφέρει ο Θεοφάνης Τάσης στο πολύτιμο έργο του «Φιλοσοφία της Ανθρώπινης Αναβάθμισης». Το «νέο είδος» δεν θα είναι αποτέλεσμα της φυσικής εξέλιξης, αλλά της παρέμβασης του ίδιου του ανθρώπου στο νυν είδος του. Βέβαια, δεν πρόκειται για μία παρέμβαση του «ανθρώπου» γενικώς και αορίστως, αλλά για παρέμβαση συγκεκριμένων ανθρώπων, με συγκεκριμένα συμφέροντα, όπως, άλλωστε, πάντα συμβαίνει στην Ιστορία. Και αυτό το «νέο», «καλύτερο», «είδος» αποκαλείται «κυβερνητικός οργανισμός», αγγλιστί «cybernetic organism» και εξ αυτών των λέξεων «cyborg». Πρόκειται, κατ’ ουσίαν, για ελληνική λέξη. Ἑνα είδος ανθρώπου με τόσες τεχνολογικές προσθήκες και μετατροπές, που θα είναι και μηχανή. Και αφού επιστημονικά το είδος μας αποκαλείται «Homo Sapiens», δηλαδή «Σοφός Άνθρωπος» ( προφανώς με κάποια δόση αγγλικού χιούμορ ), το ποιητικό μου εύρημα στηρίζεται στην ειρωνεία μου προς τον μετανθρωπισμό. Ἐτσι προέκυψε ο τίτλος «CYBORG SAPIENS». Περισσότερο κατανοητός θα γίνει, διαβάζοντας τη συλλογή.

ΕΡΩΤΗΣΗ 4: Τί θα βρει το αναγνωστικό κοινό μέσα στην ποιητική σας συλλογή;

Δ.Ο. Μία προειδοποίηση για το τι μας περιμένει στη γωνία, όχι συνωμοτικά, αλλά -επαναλαμβάνω -αθέατα, πίσω από τα γεγονότα της πρώτης γραμμής.

ΕΡΩΤΗΣΗ 5: Γιατί πρέπει να στραφούμε, ως αναγνωστικό κοινό, προς την ποίηση;

Δ.Ο. Ίσως θα προσέξατε, ότι στη συλλογή μου, μία από τις δύο πρωτομετωπίδες που έχω, είναι η άποψη του Τζων Φιτζέραλντ Κέννεντυ για την ποίηση. Η ποίηση, λοιπόν, είναι αυτή που μας υπενθυμίζει τα όριά μας, όταν η εξουσία μας οδηγεί στην έπαρση και στην αλαζονεία, είναι αυτή που μας υπενθυμίζει τον πλούτο και την ποικιλία της ύπαρξής μας, όταν η εξουσία θέλει να μας κάνει να τα ξεχάσουμε, στενεύοντας τους πνευματικούς μας ορίζοντες. Είναι η λυδία λίθος, πάνω στην οποία τροχίζεται η κριτική μας σκέψη. 

ΕΡΩΤΗΣΗ 6: Με τί θα παρομοιάζατε την ποίηση;

Δ.Ο. Δεν την παρομοιάζω. Είναι το νερό της ουτοπίας που τρώει τον βράχο του ρεαλισμού.

EΡΩΤΗΣΗ 7: Σαν αναγνώστης,τί είδους βιβλία προτιμάτε να διαβάζετε;

Δ.Ο. Όλα όσα με κάνουν να αντιλαμβάνομαι καλύτερα τα κίνητρά μας. 

ΕΡΩΤΗΣΗ 8: Τέλος,τί θα λέγατε στους νέους δημιουργούς που θέλουν να ασχοληθούν με την συγγραφή ποιημάτων; 

Δ.Ο. Ἀλλο το «θέλω να ασχοληθώ» και άλλο το « δεν γίνεται να μην ασχοληθώ». Να έχουν επίγνωση, αν διαθέτουν ή δεν διαθέτουν ταλέντο. Αν δεν έχουν ποιητικό ταλέντο, δεν πειράζει – έχουν σίγουρα κάποιο άλλο. Όσοι, πάλι, διαθέτουν ποιητικό ταλέντο, δεν αρκεί. Ο Τσέχωφ έλεγε, ότι «ταλέντο» είναι η καλλιέργεια του ταλέντου. Να διαβάζουν, επομένως, πολύ και όχι μόνον ποίηση. Και να είναι ανοικτοί στην αντίθετη άποψη. Κυρίως, όταν γράφουν.

Σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας καί τις απαντήσεις σας.

Με εκτίμηση,Κυριακή Γανίτη από το blog Vivliovamon

Διαβάστε την κριτική μου για την ποιητική συλλογή εδώ: https://vivliovamon.blogspot.com/2022/07/8-cyborg-sapiens.html