ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΙΝΟΙ

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

Χρόνια μετά την έκδοση του πρώτου της μυθιστορήματος, συναντώ ξανά τη συγγραφέα Άννα Λυμπεροπούλου, μέσα από το νέο της κοινωνικό μυθιστόρημα, με τίτλο ''ΘΕΟΙ ΚΑΙ ΘΕΑΤΡΙΝΟΙ'', το οποίο δεν έχει πολύ καιρό που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Κέδρος. Ένα μυθιστόρημα που έρχεται να πάει ένα βήμα παραπέρα τη συγγραφική πορεία της δημιουργού και να μας θέσει στοχευμένα και καίρια ερωτήματα σχετικά με την ανθρώπινη φύση και σκέψη... Μα ποιοι οι θεοί και ποιοι οι θεατρίνοι; Θα πρέπει να τους αντιμετωπίσουμε μέσα από μία κυριολεκτική, ή, μεταφορική έννοια;

Απ'αρχής της δημιουργίας του ο άνθρωπος ένιωθε σαν ένας μικρότερος, ή, μεγαλύτερος θεός, που θα μπορούσε να ασκεί δύναμη με την υπεροχή του πάνω στους άλλους ανθρώπους, στη φύση και ολότελα στη ζωή. Είμαστε, άραγε, θεοί και θεές; Ή μήπως είμαστε απλοί/ες θεατρίνοι/ες που προσπαθούν -επιτυχώς/ανεπιτυχώς- να υποστηρίξουμε αυτόν τον ρόλο; Κι αν... Κι αν, λέω, αν είμαστε ένας συνδυασμός αυτών των δύο; Ποιο από τα δύο θα υπερισχύσει μέσα μας και πώς θα αποτυπωθεί όλο αυτό και θα επηρεάσει τις ζωές όλων μας; Και το κυριότερο όλων. Είμαστε έτοιμοι/ες να ακούσουμε και να δεχθούμε τις όποιες απαντήσεις;

''Ο θίασος του Περικλή απολαμβάνει το απόγειο της δόξας του στον Αγιόλυκο, ένα μικρό θεσσαλικό τσιφλίκι όπου οι κολίγοι ζουν - μυστηριωδώς – με αναπάντεχη αφθονία. Τη θεόσταλτη μα ευαίσθητη ευημερία διαφυλάσσουν, με κάθε κόστος, οι ευσεβείς γυναίκες του χωριού. Όλα βαίνουν καλώς, όσο όλοι κάθονται ήσυχοι στ’ αυγά τους. Η επιθυμία απαγορεύεται.

«Να δω τι θα πάθω». Με αυτή τη φράση η δεκάχρονη Νίνα αποφασίζει να παραβεί τα όρια και αποτολμά το αδιανόητο. Όταν το παιδικό της αμάρτημα συμπίπτει με μια δυσβάσταχτη απώλεια, η οργή ξεσπά πάνω της, γιγαντωμένη από τον φόβο και τη δεισιδαιμονία. Μέσα στην ταραχή που επικρατεί κανείς δεν αντιλαμβάνεται πού οδηγείται το παιδί, υπό το άδικο βάρος της ενοχής. Και κανείς δεν ψάχνει την αλήθεια.

Ποιοι ευθύνονται πραγματικά για την τραγωδία; Αυτοί που αφέθηκαν με πάθος στον έρωτα ή εκείνοι που έμειναν πίσω προδομένοι; Ποιος έχει δικαίωμα στην επιθυμία και ποιος ζητά δικαίωση;

Στο μεταξύ, στο αριστοκρατικό ξενοδοχείο Ακταίον Φαλήρου, εν μέσω μιας υπέρλαμπρης γιορτής, κάποιος διασκεδάζει αποφασίζοντας για την τύχη των άλλων. Μα αυτή τη φορά τα λογαριάζει λάθος." (Από το οπισθόφυλλο)

Η συγγραφέας έχει τον τρόπο της να μας γυρίζει πίσω στο χρόνο και στο χώρο με μία αβίαστη φυσικότητα, η οποία όχι μόνο μας βοηθά να γίνουμε κομμάτι της ιστορίας, αλλά και το να μην μπούμε στη διαδικασία να διερωτηθούμε και αμφισβητήσουμε τα όσα διαβάζουμε. Μπροστά μας ξεδιπλώνεται μία ολάκερη εποχή -τότε που οι τσιφλικάδες ακόμη διαφέντευαν τη Θεσσαλία και η Αθήνα προσπαθούσε να υποδυθεί τη σύγχρονη πόλη που ζούσε μέσα σε μία Belle Epoque αίσθηση- με τα όποια ήθη, πάθη, προλήψεις και δεισιδαιμονίες, κοινωνικά δεδομένα (και απαιτούμενα!), το θέμα της θρησκείας και τον ρόλο της εκκλησίας, τον διαχωρισμό μεταξύ του ρόλου των ανδρών και των γυναικών, όπως και την αντίθεση μεταξύ του απλού κι αμόρφωτου λαού και της μικρής μερίδας των ανώτερων και μορφωμένων κοινωνικών τάξεων... Κι όλα αυτά άψογα αποτυπωμένα πάνω στα πρόσωπα της ιστορίας με τα όποια ελαττώματα και προτερήματα που τους/τις καθιστούν αληθοφανείς.

Έχοντας διαβάσει και το πρώτο της έργο, μπορώ να πω ότι υπάρχει μία εμφανής εξέλιξη στην πένα της συγγραφέως που μετουσιώνεται σε ένα πιο μικρό, μα συνάμα πυκνό και ευνόητο κείμενο, απαλλαγμένο από τα όποια ''βαρίδια'' και φοβίες μπορεί να φέρει ένα πρωτόλειο δείγμα γραφής, καθιστώντας το, με αυτόν τον τρόπο, πιο ευέλικτο, καλογραμμένο και προσιτό. Ένα κείμενο που εννοεί και την ίδια στιγμή υπονοεί πράγματα που υπάρχουν εκεί και είτε δεν τα βλέπουμε είτε θέλουμε να εθελοτυφλούμε και να τα σπρώχνουμε κάτω από το χαλί, διότι μας ενοχλεί ο πόνος που παράγεται από τη σκέψη τους και μόνο.

Πότε θεοί και πότε θεατρίνοι όλα τα πρόσωπα της ιστορίας μοιάζει σαν να μας διηγούνται ένα κομμάτι της ιστορίας της χώρας μας εκείνη την περίοδο, που όσο μακρινή κι αν φαντάζει, υπάρχουν φορές που μοιάζει σαν να μην απέχουμε τόσο από εκείνη, καθώς κάποια από τα τότε κακώς κείμενα δείχνουν μία σθεναρή αντίσταση στο πέρασμα του χρόνου κι επιμένουν να δηλώνουν το ''παρών''. Το μόνο σίγουρο είναι ότι με τον έναν, ή, τον άλλον τρόπο, τόσο η ζωή όσο και οι άνθρωποι βρίσκουν τον δρόμο τους...

Αναζητήστε το! Καλή ανάγνωση.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.