Αφιέρωμα στα βιβλία: ''Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ'' - ''Ο ΚΑΙΡΟΣ ΤΩΝ ΡΟΔΩΝ" - ''ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΦΟΡΟΥΣΑΝ ΤΑ ΜΑΥΡΑ"

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

Αφιέρωμα στα βιβλία: ''Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΜΕΛΙΣΣΑΣ'' - ''Ο ΚΑΙΡΟΣ ΤΩΝ ΡΟΔΩΝ" - ''ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΟΥ ΦΟΡΟΥΣΑΝ ΤΑ ΜΑΥΡΑ"

Όπως έχω ξαναπεί και θα το υποστηρίζω, σθεναρά, είναι το γεγονός ότι η αστυνομική λογοτεχνία -πέραν των κοινωνικών μυθιστορημάτων- είναι ό,τι πιο κοντινό στην πραγματική ζωή και αποτυπώνει (πάντα μέσα στα πλαίσια της μυθοπλασίας) ένα αρκετά μεγάλο κομμάτι των σύγχρονων κοινωνιών κι όλων όσων λαμβάνουν χώρα μέσα σε αυτές, ειδικά ως προς τα εγκλήματα και λοιπά κακώς κείμενα που συνδέονται με την ανθρώπινη φύση και αλληλεπίδραση. Εδώ ταιριάζει η φράση ''η τέχνη αντιγράφει τη ζωή'' και τούμπαλιν, καθώς διάφοροι δημιουργοί ''πιάνοντας'' τον παλμό της κοινωνίας, εμπνέονται από τα όσα συμβαίνουν γύρω μας και μας αφορούν όλους κι όλες, σε μεγαλύτερο, ή, μικρότερο βαθμό. Θα μπορούσαμε να πούμε, μάλιστα, ότι μέσω των προσώπων των εκάστοτε αστυνομικών βιβλίων, οι συγγραφείς βρίσκουν τον τρόπο και το χώρο ώστε να εκφράσουν όχι μόνο τους δικούς τους προβληματισμούς, μα και άλλων ανθρώπων. Προβληματισμοί και σκέψεις που μας επιτρέπουν να δούμε μέσα από τα μάτια των πρωταγωνιστών/στριων και να νιώσουμε να ''αφυπνείται'' η κριτική μας ικανότητα και σκέψη...

Ήθελα εδώ και καιρό να διαβάσω τα βιβλία του συγγραφέα Πάνου Ιωαννίδη, αλλά πάντα κάτι άλλο μεσολαβούσε και πήγαινε πίσω αυτή η επιθυμία. Μπορεί, λοιπόν, να άργησα κάπως, αλλά με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου με τις καινούργιες περιπέτειες του αγαπημένου των πολλών πρωταγωνιστή Πέτρου Ριβέρη, αποφάσισα να προβώ σε ένα περιεκτικό αφιέρωμα στα βιβλία του, με τίτλους ''Ο χορός της μέλισσας'', ''Ο καιρός των ρόδων'' και ''Οι γυναίκες που φορούσαν τα μαύρα'' (κυκλοφορούν όλα από τις εκδόσεις Κέδρος), καθώς θεωρώ ότι είναι μία πολύ καλή αφορμή να γνωρίσω όχι μόνο εγώ την πένα του συγγραφέα, αλλά κι όσοι/ες δεν έχει τύχει έως σήμερα. 

Προφανώς και δεν είναι ούτε τα πρώτα, μα ούτε και τα τελευταία αστυνομικά βιβλία, με αυτήν την περιρρέουσα αίσθηση νουάρ, που διαβάζω, αλλά θα μου επιτρέψετε να δηλώνω ικανοποιημένη από τον τρόπο που ο συγγραφέας -κοινό χαρακτηριστικό και των τριών παρόντων έργων- καταφέρνει κι αποτυπώνει πάνω στο χαρτί το ό,τι συμβαίνει γύρω μας σε οικονομικό, πολιτικό, κοινωνικό, ακόμη και ηθικό επίπεδο. Δε φοβάται να ''τσαλακωθεί'' και να ''εκτεθεί'' μπροστά στο αναγνωστικό κοινό. Η γενικότερη κρίση που επικρατεί, παγκοσμίως, και δεν αφορά αποκλειστικά τον οικονομικό τομέα, μα κι εκείνο των ανθρωπίνων σχέσεων, ελευθεριών και δικαιωμάτων μπαίνει στο ''μικροσκόπιο''... 

Ο συγγραφέας έχει τον τρόπο του και με τους τίτλους που επιλέγει να ''κοσμήσει'' τα βιβλία του. Από το ''Ο χορός της μέλισσας'' που έρχεται να μας παρομοιάσει τον τρόπο σκέψης και δράσης των προσώπων της ιστορίας με εκείνο των μελισσών που στρέφονται προς ένα σκοπό. Ένα σκοπό που ίσως να μην ασπαζόμαστε όλοι κι όλες, αλλά να μας έχει επιβληθεί (εντός κι εκτός εισαγωγικών) από τρίτους παράγοντες κι όταν το συνειδητοποιήσουμε να αισθανθούμε ότι πρέπει να λειτουργούμε με περισσότερη ενσυναίσθηση, να αναλαμβάνουμε την ευθύνη των πράξεών μας και κυρίως να μην πράττουμε/σκεφτόμαστε ως απλοί παρατηρητές των πάντων γύρω μας. 

''Στο κτήμα του στο Ποσείδι της Χαλκιδικής την ημέρα που συντροφιά με τους φίλους του γιόρταζε το εφάπαξ που μόλις είχε πάρει, ο Αλέξανδρος Χρηστίδης βρίσκεται δολοφονημένος ανάμεσα στα αγαπημένα του λιόδεντρα. Το γεγονός φαντάζει ανεξήγητο για την κοινωνία της Θεσσαλονίκης. Πολιτικός μηχανικός με αντιστασιακή δράση στα φοιτητικά του χρόνια τον καιρό της δικτατορίας, δημοτικός σύμβουλος στη μεταπολίτευση με πρωτοποριακή παρουσία στην τοπική αυτοδιοίκηση, υποστήριξε με τόλμη και ρομαντισμό, στη δύση της καριέρας του, τις δομές της κοινωνικής οικονομίας που δημιουργήθηκαν λόγω της οικονομικής κρίσης.

Η χήρα του εκλιπόντος αναθέτει τη διαλεύκανση του μυστηριώδους θανάτου του στον ιδιωτικό ντετέκτιβ Πέτρο Ριβέρη. Η έρευνά του από την αρχή κινείται γύρω από το περιβάλλον του Αλέξανδρου Χρηστίδη. Παράλληλα, ωστόσο, τα παράξενα μηνύματα που αρχίζει να λαμβάνει από έναν άγνωστο τον ωθούν να αναζητήσει μια σειρά κειμένων που του αφήνουν σε κεντρικά σημεία της πόλης. Τα κείμενα περιπλέκουν την έρευνά του, καθώς αναφέρονται στην ιστορία μιας παρέας νεαρών, οι ζωές των οποίων στιγματίστηκαν και έσμιξαν μέσα από έναν εξίσου τραγικό θάνατο.

Σιγά σιγά, καθώς ο ντετέκτιβ προχωράει στις κορυφές μιας ιδιόμορφης πολεοδομικής κυψέλης που σχηματίζεται στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, αντιλαμβάνεται τον γρίφο και τη σύνδεση που υπάρχει ανάμεσα στα πρόσωπα και στα γεγονότα." (Από το οπισθόφυλλο)

Στο ''Ο καιρός των ρόδων'' που δεν εξελίσσεται μόνο η γραφή του συγγραφέα, αλλά μεστώνουν και οι χαρακτήρες, πλέον, της ιστορίας που μας περικλείει με περισσότερο μυστήριο αυτήν την φορά. Εδώ, ερχόμαστε ακόμη ένα βήμα πιο κοντά στο σήμερα και σε μία από τις πιο καίριες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας της χώρας μας, μπροστά από ένα αδιέξοδο με πολλές επιπτώσεις... Αγάπησα τις περιγραφές της πόλης και τους ρεαλιστικούς διαλόγους μεταξύ των προσώπων. Γύρισα, ασυναίσθητα, πίσω στο χρόνο και τολμώ να πω η απόσταση χρόνου που έχει μεσολαβήσει μεταξύ εκείνων των γεγονότων με το σήμερα, με έκανε να αναρωτηθώ το αν και τί μπορεί να έχει αλλάξει ουσιαστικά, ή, αν τελικά παραμένουν ίδια κάποια πράγματα... 

''Η συγκέντρωση διαμαρτυρίας για την επιβολή των capital controls στην περιοχή του παλιού Φραγκομαχαλά της Θεσσαλονίκης εξελίσσεται απρόοπτα. Άγνωστοι αφήνουν ελεύθερα μέσα στο πλήθος τρία μικρά ελάφια προκαλώντας αναστάτωση. Κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης η διοργανώτρια Ιφιγένεια Ρούσσου και ιδρυτικό μέλος της συλλογικότητας Ροδάνθη εξαφανίζεται. Λίγες ώρες αργότερα, μια συνοδός πολυτελείας, φίλη της Ρούσσου, ξεγελά τον παρτενέρ της, τον ναρκώνει και του κλέβει ένα πολύτιμο αντικείμενο.

Ο σύντροφος της Ιφιγένειας Ρούσσου αναθέτει στον ιδιωτικό ντετέκτιβ Πέτρο Ριβέρη να τη βρει ζωντανή. Η έρευνα του Ριβέρη ξεκινά από το σημείο της μυστηριώδους εξαφάνισης και φτάνει μέχρι τις πολλαπλές κοινωνικές δραστηριότητες της Ροδάνθης, Ωστόσο, η ανακάλυψη στοιχείων που αφορούν την ύπαρξη μιας μυστικής αδελφότητας που δρα στην πόλη και λειτουργεί σύμφωνα με θεσμούς της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας αλλάζει ριζικά τον προσανατολισμό της έρευνάς του.

Με χειρουργική ακρίβεια ο ντετέκτιβ συνδέει τα φαινομενικά άσχετα μεταξύ τους στοιχεία για να λύσει το μυστήριο της εξαφάνισης και να φέρει πίσω τη γυναίκα. Καθώς πλησιάζει στη λύση του γρίφου, συνειδητοποιεί πως όταν η αλήθεια και η πραγματικότητα δεν ταυτίζονται, το κόστος της λύτρωσης είναι πολύ μεγάλο για όλους." (Από το οπισθόφυλλο)

Και τέλος στο ''Οι γυναίκες που φορούσαν τα μαύρα'' (το πιο αγαπημένο μου από τα τρία βιβλία), οπού εδώ ο συγγραφέας εύστοχα -κατ'εμέ- επικεντρώνεται στη σύγχρονη γυναίκα, την παρουσία και τη θέση της μέσα στην κοινωνία, όπως και σε όλα τα προβλήματα που αντιμετωπίζει απλώς και μόνο γιατί γεννήθηκε ''γυναίκα'' και δεν απολαμβάνει τα ίδια ''προνόμια'', ελευθερίες και δικαιώματα με τους άνδρες. Διότι, όσο και αν δε μας αρέσει, δυστυχώς, μέχρι και σήμερα δεν είναι δεδομένη η ισότητα των δύο φύλων, όχι μόνο σε τριτοκοσμικές χώρες, αλλά και σε εκείνες που τάχα μου αρέσκονται να παρουσιάζονται ως προχωρημένες/εξελιγμένες/προοδευτικές... Από την οικογένεια έως και την κοινωνία στο σύνολό της υπάρχουν παγιωμένες θέσεις κι αντιλήψεις που μας ''συντροφεύουν'' με τα όποια θετικά, ή, αρνητικά αποτελέσματα. Έως πότε, όμως, θα συμβαίνει αυτό; 

''Ο Πέτρος Ριβέρης δεν διανύει την καλύτερη περίοδο της ζωής του. Η εμπλοκή του στην υπόθεση απαγωγής της Ιφιγένειας Ρούσσου του στοίχισε όχι μόνο έναν βαρύ τραυματισμό στο κεφάλι, αλλά και τον ουσιαστικό αποκλεισμό του από την ανάληψη σοβαρών υποθέσεων στην αγορά ιδιωτικών ερευνών της Θεσσαλονίκης. Επιπλέον ο βοηθός του, Κορμοράνος, αποφάσισε να μεταναστεύσει στη Ρώμη και η συμβία του, Αύρα Συκουτρή, δέχτηκε τη θέση αναπληρώτριας καθηγήτριας στη Σορβόνη, και η σχέση τους ουσιαστικά έχει τελειώσει.

Η εμφάνιση του φίλου του από τα φοιτητικά χρόνια δικηγόρου Ανέστη Δερμεντζόγλου και του Επιμενίδη Κρητικού - ο οποίος άφησε τις ψευδομαρτυρίες και άνοιξε γραφείο τελετών - για να του αναθέσουν μια νέα υπόθεση του προσφέρει την ευκαιρία που αναζητά για να επανέλθει στο προσκήνιο. Αποστολή του είναι να βρει όσο το δυνατόν περισσότερα αθωωτικά στοιχεία για την κομμώτρια Πηνελόπη Πινότση, που κατηγορείται για τη βάναυση δολοφονία του εραστή της κρεοπώλη Βασίλη Παπάζογλου. Ο Πέτρος Ριβέρης αναλαμβάνει την έρευνα και μπλέκει στους λαβύρινθους των δυτικών συνοικιών της Θεσσαλονίκης. Τα ευρήματα που ανακαλύπτει τον φέρνουν αντιμέτωπο με λαθρέμπορους, διοργανωτές παράνομων στοιχημάτων και κακοποιητές γυναικών. Θα καταφέρει άραγε ο ντετέκτιβ να συνδέσει τα κομμάτια ενός παζλ που έχει αναπτυχτεί σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της πόλης και ενώνει το παρόν με το παρελθόν με έναν δραματικό τρόπο;" (Από το οπισθόφυλλο)

Εν ολίγοις, μιλάμε για τρία μεστά από άποψη δομής και νοημάτων μυθιστορήματα, αλληλένδετα και αυτόνομα την ίδια στιγμή, που διαβάζονται άκοπα και ευχάριστα, αποτελώντας τροφή για σκέψη και εύστοχο προβληματισμό, που μας ''ταρακουνούν'' και μας ''ξεβολεύουν'' (με την καλή έννοια) και μας κάνουν να θέλουμε να διαβάσουμε και τη συνέχεια σε επόμενο έργο του συγγραφέα.

Αναζητήστε τα! Καλή ανάγνωση.

Κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Κέδρος.