Η κόρη του διοικητή

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ το τι είναι αυτό που πραγματικά μας ελκύει τόσο πολύ στην ιστορία και κατ'επέκταση στα ιστορικά μυθιστορήματα; Μήπως η ανάγκη μας για να προβλέψουμε το μέλλον, παρατηρώντας και επεξεργαζόμενοι/ες όσες πληροφορίες λαμβάνουμε σχετικά με το παρελθόν; Ναι, αγαπώ την ιστορία και ειδικά τα μυθιστορήματα εκείνα που αναφέρονται στην περίοδο του Β' παγκοσμίου πολέμου. Έχω την αίσθηση πως ενώ μας χωρίζουν τόσα χρόνια από εκείνη την εποχή, φαντάζει να την πλησιάζουμε όλο και πιο γρήγορα. Αρκεί να ρίξουμε μία ματιά γύρω μας για να δούμε την τάση εσωστρέφειας, φανατισμού, του ακμάζοντος ρατσισμού, αλλά και την ενδελεχή κι εσκεμμένη προσπάθεια για καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Κι όλα αυτά εξαιτίας του φόβου που καλλιεργείται εντέχνως στο μυαλό και στις ψυχές των ανθρώπων -τους οποίους θέλουν να μετατρέψουν σε άβουλες μάζες- γύρω από καθετί ξένο και διαφορετικό...

Συνεχίζοντας τις αναγνώσεις, επέλεξα το νέο ιστορικό μυθιστόρημα της συγγραφέως Catherine Hokin (Κάθριν Χόκιν), με τίτλο ''Η κόρη του διοικητή'' (The Commandant's Daughter), το οποίο ''ανοίγει'' τη σειρά βιβλίων με τίτλο ''Χάνι Βίντερ'', το οποίο κυκλοφορεί στη χώρα μας από τις εκδόσεις Μίνωας, σε μετάφραση της κυρίας Αναστασίας Δεληγιάννη. Ένα βιβλίο που όπως αναφέρει και η δημιουργός του είναι ολοκληρωμένο και μπορεί να διαβαστεί και μόνο του, εγώ μελλοντικά επιθυμώ να διαβάσω κι άλλα βιβλία της σειράς, καθώς θεωρώ ότι υπάρχουν ακόμη κάποια ''ανοιχτά'' ζητήματα, που πρέπει να ολοκληρωθούν. Μα ας τα πιάσω, καλύτερα, από την αρχή...

Από τον τίτλο ''Η κόρη του διοικητή'', κιόλας, η συγγραφέας επιλέγει να οριοθετήσει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί η ιστορία της. Ναι, αν και θα μας μιλήσει για πρόσωπα που δεν υπήρξαν στην πραγματικότητα, δεν παύει να πιάνει ένα κομμάτι που ίσως να μην το είχαμε σκεφτεί έως σήμερα. Ποιο είναι αυτό; Μα φυσικά η παρουσία, η στάση και οι επιλογές όλων αυτών των ανθρώπων που έφεραν στρατιωτικές θέσεις και ήταν υπεύθυνοι για πολλές από τις κτηνωδίες του τότε. Πρέπει οι δικές τους κακές πράξεις να επιβαρύνουν και τα άτομα των οικογενειών τους; Φυσικά και όχι! Δε σημαίνει πως επειδή κάποιος/οι ήταν ναζί και εκτελούσε/αν διαταγές των Ες Ες, συμφωνούσαν και είχαν τα ίδια πιστεύω και οι συγγενείς τους. Άραγε, πόση ντροπή, μίσος, αηδία, αποτροπιασμό μπορεί να ένιωθαν βλέποντας τους δικούς τους να μετατρέπονται σε τέτοια κτήνη που στερούσαν τη ζωή τόσων αθώων ανθρώπων; Με ποιο τρόπο επέλεξαν να αποστασιοποιηθούν και να αντισταθούν;

''Βερολίνο, 1933: Η δεκάχρονη Χάνι Φος στέκεται δίπλα στον πατέρα της Ράινερ, παρακολουθώντας τους εορτασμούς που σηματοδοτούν την άνοδο του Αδόλφου Χίτλερ στην εξουσία. Καθώς οι αναμμένοι πυρσοί χάνονται στο βάθος του δρόμου, τα ευτυχισμένα παιδικά της χρόνια αλλάζουν για πάντα. Ο πολυαγαπημένος της πατέρας διαφθείρεται μέσα από τη νέα του θέση ως διοικητής ενός διαβόητου στρατοπέδου συγκέντρωσης.

1945: Η Χάνι, με νέα ταυτότητα πλέον, κρύβεται από τον πατέρα της στα προάστια του Βερολίνου. Μυστικά εμφανίζει τις φωτογραφίες που είχε τραβήξει για να δημοσιοποιήσει τα εγκλήματά του και τη φρίκη που επικρατούσε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Όμως, το σχέδιό της απειλείται όταν ανακαλύπτει ένα πτώμα κρυμμένο σε κάποιο βομβαρδισμένο κτίριο και γνωρίζει τον Φρέντι, τον νεαρό ντετέκτιβ που έχει αναλάβει την υπόθεση. Θα μπορέσει η ένταση στα μάτια του να αποσπάσει τη Χάνι από τον αγώνα της για εξιλέωση; Ή θα τη σταματήσει ο πατέρας της την ημέρα που σχεδιάζει να παραδώσει τις ενοχοποιητικές φωτογρα­φίες στους Συμμάχους; Ο Ράινερ Φος έχει υιοθετήσει πλέον μια καινούρια, πανίσχυρη ταυτότητα και την απειλεί πως η ζωή της κινδυνεύει αν αποκαλύψει ποιος στ’ αλήθεια είναι. Η Χάνι βρίσκεται μπροστά σε ένα τρομερό δίλημμα, ανάμεσα στο παρελθόν που την κατατρύχει και σε μια καινούρια ζωή δίπλα στον Φρέντι…" (Περίληψη οπισθοφύλλου)

Άραγε, περνάει κάποια στιγμή, οριστικά, ο όποιος κίνδυνος; Κι αν ναι, πότε; Ποια θα είναι η στιγμή που θα έχουμε την αίσθηση ότι είμαστε πλήρως ελεύθεροι/ες από τα όποια δεσμά του παρελθόντος; Και τί ακριβώς θα συνεπάγεται αυτή η ελευθερία; Λύτρωση; Δικαίωση; Ελπίδα; Κάτι άλλο; Ή όλα αυτά μαζί; Σε αυτά, λοιπόν, τα ερωτήματα μαζί με κάποια άλλα θα κληθούν να απαντήσουν τα πρόσωπα της υπόθεσης σε ένα ταξίδι διαρκούς αναζήτησης της θέσης τους μέσα σε έναν κόσμο που δείχνει να μην έχει βρει την πορεία του προς το μέλλον και που δεν έχει αποτινάξει τα κακώς κείμενα του παρελθόντος που το βαραίνουν σαν άλλα απομεινάρια μίας σκοτεινής περιόδου...

Αφιέρωσα αρκετές ώρες συγκέντρωσης στην ανάγνωση του βιβλίου. Άν και θα ήθελα να είναι κάπως πιο γρήγορο -αναφορικά με τον τρόπο που ξεδιπλώνεται η υπόθεση μέσα στις σελίδες του- δεν το βρήκα κουραστικό. Μου άρεσε η πένα της συγγραφέως, αλλά περισσότερο η ιδέα γύρω από την ιστορία που μας παρουσιάζει. Βαθειά αντιπολεμικό, αντιρατσιστικό, καλογραμμένο κι ευνόητο, αν και πιστεύω ότι υπάρχει περιθώριο για να ξεδιπλωθούν ακόμη παραπάνω οι χαρακτήρες των προσώπων, το βιβλίο με έβαλε σε πολλές σκέψεις και μου γέννησε ανάλογα συναισθήματα. Ναι, κάτι κρατά τα πρόσωπα της πλοκής πίσω. Κάτι που πιθανότατα θα μας αποκαλυφθεί σε επόμενο βιβλίο. Οπότε κι εγώ αναμένω τη συνέχεια...

Αναζητήστε το! Καλή ανάγνωση.

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας.