Οι κληρονόμοι της κατάρας
Άν μπορούσα να συνοψίσω, περιεκτικά, το κεντρικό νόημα γύρω από το βιβλίο που διάβασα και σας μιλώ σήμερα, θα είχε ως βασικό κεφάλαιο/τίτλο ''Ελληνική οικογένεια''... Ξέρετε. Εκείνη η αθάνατη με όλα τα κάλλιστα και χείριστα ακολουθούν αυτήν εις τους αιώνες των αιώνων αμήν! Εκείνη που έχει μεγαλώσει και εξακολουθεί και το κάνει γενιές και γενιές ανθρώπων, που κάποιοι/ες είναι τυχεροί/ες ενώ κάποιοι/ες άλλοι/ες όχι κι έχουν ''πέσει'', με τον έναν, ή, τον άλλον τρόπο, θύματα (εντός κι εκτός εισαγωγικών) αυτής και της παθογένειας που την συντροφεύει. Με έμπνευση, λοιπόν, εκείνη (την οικογένεια και τους δεσμούς σαν άλλα δεσμά και ''βαρίδια'' μεταξύ των μελών'' της) θα αποτυπώσει η συγγραφέας Ευαγγελία Πέτρογλου, μέσα από το πρώτο της μυθιστόρημα, με τίτλο ''Οι κληρονόμοι της κατάρας'' (κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή) μία ιστορία που θα μπορούσε να είναι βγαλμένη από τα σπάργανα της κοινωνίας όπου ζούμε.
Πιάνοντας το βιβλίο στα χέρια μου, η αλήθεια είναι ότι ο τίτλος ''Οι κληρονόμοι της κατάρας'' με ''παραπλάνησε'' και εδώ έρχεται η πρώτη μου ένσταση. Δεν τον βρήκα και ως τον πιο κατάλληλο, μιας και δεν έχουμε να κάνουμε με ένα βιβλίο που ανήκει στο είδος της φαντασίας, ή, του θρίλερ, εξ ου και η δεύτερη ένστασή μου. Για μένα θα έπρεπε να συγκαταλέγεται στα βιβλία που υπηρετούν το είδος του κοινωνικού μυθιστορήματος με κάποιες πινελιές μυστηρίου. Παρ'όλ'αυτά, δεν το άφησα στην άκρη. Ήθελα να δω το τί μου επιφύλασσε. Η ιστορία ξεκινά απλά και αβίαστα και έμοιαζε να με ''κερδίζει'' σταδιακά όλο και περισσότερο, καθώς εμβάθυνα στην ανάγνωση του βιβλίου. Ένα βιβλίο με αρχή, μέση και τέλος που θα μας οδηγούσε σε δύο δεδομένα, αναλόγως με τον ''δρόμο'' που θα επιλέγαμε να διαβούμε.
''«Ξέρεις τι είναι ο φθόνος; Ξέρεις τι είναι να ξυπνάς καθημερινά με τη σκέψη ότι ο άλλος είναι καλύτερος από σένα; Ξέρεις τι είναι ν’ αναρωτιέσαι τι άλλο πρέπει να κάνεις για να τον ξεπεράσεις και το μόνο στο οποίο να καταλήγεις να είναι η κατάμαυρη σκιά μιας φαντασίωσης, στην οποία ο εχθρός σου σέρνεται ταπεινωμένος στα πόδια σου κι εσύ θριαμβολογείς χωρίς καν να ξέρεις τον λόγο;»
Δύο αδέρφια, μια διαμάχη και μια κατάρα που κατατρέχει μια οικογένεια για έναν αιώνα. Μέχρι πού μπορεί να φτάσει κάποιος για να ικανοποιήσει την επιθυμία του για εκδίκηση;" (Από το οπισθόφυλλο)
Δεν θεωρώ τον εαυτό μου ούτε άπιστο Θωμά ούτε ευκολόπιστο, μα ούτε και παραδόπιστο! Αντιθέτως, βασίζομαι πάντα σε αυτά που έχω ζήσει σε προσωπικό επίπεδο, όπως και τα όσα έχουν ακούσει τ'αυτιά μου κι έχουν αντικρύσει τα μάτια μου σε ένα ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο. Γιατί σας το λέω αυτό; Διότι, η συγγραφέας έπιασε ένα ζήτημα που απασχολεί πάρα πολλές οικογένειες στη χώρα μας και αποτελεί ένα ''αγκάθι'' που πονά. Ναι, η υπερβολή έρχεται εδώ για να ενισχύσει την όποια αληθοφάνεια του κειμένου και να καταστήσει πιο ενδιαφέρουσα και οδυνηρή την ήδη γλυκόπικρη μυθοπλασία. Και για ακόμη μία φορά, θα έρθω κι εγώ να την συμπληρώσω με λαϊκές ρήσεις -σαν άλλα κλισέ- του τύπου ''αμαρτίες γονέων παιδεύουσι τέκνα'', ''η κατάρα κρατά πόσες γενιές'' και ότι ''τα αδέλφια φαίνονται στα κληρονομικά''. Κι από πού ν'αρχίσω και πού να τελειώσω;
Η συγγραφέας έχει έναν ορθά δομημένο και με δυνατότητες εξέλιξης λόγο. Δεν φοβάται να πει αλήθειες από εκείνες που πονούν, δίχως να χαϊδέψει αυτιά, ή, να βρει δικαιολογίες. Έχει μία αντικειμενική οπτική των πραγμάτων και έτσι οφείλουμε κι εμείς ως αναγνωστικό κοινό να πράξουμε το ίδιο. Θέτει επί τάπητος ζητήματα που απαιτούν μία σοβαρή προσέγγιση και συζήτηση και το κάνει δίχως καμία τάση κριτικής. Προσωπικά βρέθηκα στη θέση να συμφωνήσω με όλα όσα αναφέρει μέσα από το κείμενό της και το γενικότερο νόημα που προκύπτει από εκείνο. Μα ας μην γελιόμαστε και να μην ''πέφτουμε'' από τα σύννεφα (αυτό κάπως δύσκολο πλέον), αφού τα παρατηρούμε γύρω μας.
Αρχικά, θεωρώ ότι μέσα σε μία οικογένεια όλα ξεκινούν από τους γονείς και τις σχέσεις τους με τα παιδιά τους. Συγγνώμη, αλλά δεν αποδέχομαι την ύπαρξη αδυναμίας προς ένα παιδί έναντι του άλλου/των άλλων μίας οικογένειας. Τί πάει να πει πρωτότοκο, δευτερότοκο, (μοναχο)κόρη, (μοναχο)γιός, κλπ; Δεν πρέπει να γίνεται τέτοιος διαχωρισμός! Είναι ανεπίτρεπτος. Και ειδικά αν σκεφτούμε το πώς αυτή η συνθήκη επηρεάζει τις ισορροπίες μεταξύ των αδελφών! Πρέπει να υπάρχει ισότητα και ίδιο μερίδιο αγάπης, φροντίδας, προστασίας και άλλων σημαντικών πραγμάτων προς κάθε παιδί. Ναι, επιμένω ότι φταίνε οι γονείς αν μεγαλώνουν παιδιά με λανθασμένες απαιτήσεις σχετικά με το φύλο τους, τη σειρά που έχουν γεννηθεί και αρκετούς ακόμη παράγοντες. Κι αν βάλουμε στην εξίσωση και τυχόν συντρόφους των παιδιών που ούτε γνωρίζουν από όρια, ανακατεύονται και στρέφουν τα αδέλφια το ένα εναντίον του άλλου και προκαλούν άλλου είδους έριδες, πώς περιμένουμε να είναι λειτουργικές αυτές οι οικογένειες;
Η συγγραφέας έχοντας γνώσεις ψυχολογίας μπορεί και αναδεικνύει μέσα από την πολυφωνικότητα του κειμένου όλες τις απόψεις των προσώπων που θα πρωταγωνιστήσουν μέσα σε αυτές. Είναι τόσο διαπεραστικά ρεαλιστικά αυτά που αναφέρει που μας κάνει να αναπτύξουμε ποικίλα συναισθήματα για τα όσα διαβάζουμε, όπως και να βρούμε (ή και όχι) κομμάτια του εαυτού μας πάνω στα πρόσωπα. Θυμός, αγανάκτηση, ελπίδα, πόνος, προδοσία, δικαίωση και λύτρωση μέσα από μία συγχώρεση που δεν θα σας πω το αν θα έρθει, ή, όχι -μεταξύ μας εγώ δεν θα μπορούσα να την νιώσω- είναι μερικά από τα όσα θα βιώσουμε διαβάζοντας το βιβλίο. Ένα βιβλίο που καλό θα ήταν να διαβαστεί από όλους κι όλες, μπας και αντιληφθούν το τί πράττουν και το όποιο μερίδιο ευθύνης και λάθους τους.
Άν και είχα σκοπό να γίνω ακόμη πιο αιχμηρή -αναφορικά πάντα με την ουσία του κειμένου και τις όποιες διαπιστώσεις μου σχετικά με τους οικογενειακούς δεσμούς- επέλεξα να μην το τραβήξω παραπάνω διότι θα ''πατήσω'' αρκετούς κάλους και κάπου εδώ θα ολοκληρώσω τις σκέψεις μου για το βιβλίο (θα μείνει καιρό νωπό στη μνήμη μου) και θα σας προτρέψω -ειδικά εσάς τους γονείς- να μεγαλώσετε παιδιά που να γνωρίζουν και να ξεχωρίζουν το καλό από το κακό, να εκτιμούν τα αδέλφια τους, να μην τα ανταγωνίζονται, να έχουν εμπιστοσύνη και να στηρίζονται ελεύθερα στα δικά τους πόδια, να μην γίνονται παραδόπιστα, αλλά να ξέρουν τις πραγματικές αξίες της ζωής και να μην χειραγωγούνται ως άλλα φερέφωνα τρίτων...
Αναζητήστε το! Καλή ανάγνωση.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πνοή.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου