Διαβάζοντας βιβλία ξένης κλασικής λογοτεχνίας: "Όπως θέλετε – Λύσσα και αδυναμία" & ''Αντίο"

Γράφει η Κυριακή Γανίτη

~ Αφιέρωμα ~

Διαβάζοντας βιβλία ξένης κλασικής λογοτεχνίας: "Όπως θέλετε – Λύσσα και αδυναμία" & ''Αντίο"

Η λογοτεχνία μπορεί να παρομοιαστεί σαν ένας άλλος ζωντανός οργανισμός, που όσο αλλάζουν οι άνθρωποι, οι συνθήκες ζωής, οι σκέψεις και οι ανάγκες, μεταβάλλεται κι οφείλει να προσαρμόζεται σε αυτές. Είναι απαραίτητη, ή, πιο σωστά, επιβάλλεται η παρουσία κι ''ενίσχυση'' του χώρου της λογοτεχνίας με την παρουσία νέων ταλαντούχων και φερέλπιδων συγγραφέων που θα ''υπηρετήσουν'' όπως πρέπει τη λογοτεχνία και κατ'επέκταση το αναγνωστικό κοινό. Όμως κι εδώ χρειάζεται προσοχή. Οι δημιουργοί θα πρέπει να πληρούν τις απαραίτητες προϋποθέσεις και να έχουν μία σταθερή και εξελίξιμη ''διαδρομή'' μέσα στο χώρο κι όχι να λειτουργούν σαν άλλα ''πυροτεχνήματα''... 

Καλά όλα αυτά, μα θα μου επιτρέψετε να πιστεύω ότι δεν πρέπει να κάνουμε στην άκρη τα έργα των κλασικών συγγραφέων. Διότι, κακά τα ψέματα, ωραίο το καινούργιο και προσφέρει αυτήν την νότα αναζωογόνησης και φρεσκάδας, αλλά σαν το παλιό και καλό δε συγκρίνεται. Έτσι δεν είναι; Διότι, υπάρχουν εξαιρετικά από άποψη νοήματος και γραφής έργα που έχουν γραφτεί παλαιότερα και τα χαρακτηρίζει ένας διαχρονικός τόνος που τα καθιστά επίκαιρα και ενδιαφέροντα τόσο για το αναγνωστικό κοινό όσο κι από άποψη έμπνευσης για τους/τις δημιουργούς. Έργα σαν άλλες ''ρίζες'' που εκεί στηρίζονται κι αναπτύσσονται τα λογοτεχνικά είδη σε διάφορα παρακλάδια...

Προ ημερών διάβασα και σας παρουσίασα ένα έργο κλασικής λογοτεχνίας και χάρηκα που είδα ότι το αγαπήσατε και το ''αγκαλιάσατε'' σε μεγάλο βαθμό. Έτσι θέλησα να σας παρουσιάσω δύο ακόμη έργα της ξένης κλασικής λογοτεχνίας, που θεωρώ ότι θα τα βρείτε εξίσου ενδιαφέροντα, μέσα από ένα περιεκτικό αφιέρωμα. Ο λόγος για τα βιβλία "Όπως θέλετε – Λύσσα και αδυναμία" & ''Αντίο" των αείμνηστων συγγραφέων Γκυστάβ Φλωμπέρ και Ονορέ ντε Μπαλζάκ (αντιστοίχως), τα οποία κυκλοφορούν στη χώρα μας από τις εκδόσεις Ερατώ σε μετάφραση της κυρίας Έφης Κορομηλά. 

Έπιασα μία αναπαυτική θέση στον καναπέ. Σκεπάστηκα με την κουβερτούλα μου κι αρχικά αφέθηκα στο βιβλίο ''Όπως θέλετε - Λύσσα και αδυναμία''. Πρώτη γνωριμία με την πένα του συγγραφέα και θα τολμήσω να τη χαρακτηρίσω ως καρμική, καθότι άσκησε μία ανεξήγητη κι απροσδόκητη γοητεία επάνω στην ψυχή και στη σκέψη μου, που ξέρω ότι μελλοντικά θα αναζητήσω κι άλλα δικά του έργα. Τί έχουμε, λοιπόν, εδώ; Το βιβλίο -από τον τίτλο του- μας ενημερώνει πώς μέσα στις σελίδες του θα βρούμε όχι μία, αλλά δύο αυτοτελείς τρομακτικές ιστορίες με κοινό παρονομαστή τη θέαση του ζητήματος του θανάτου μέσα από το πρίσμα του ρεαλισμού. Ο συγγραφέας σαφώς επηρεασμένος από τη δική του ιστορία ζωής και τα όποια βιώματα που χάραξαν το δικό τους σημάδι στον τρόπο σκέψης, δράσης κι έκφρασης συναισθημάτων, σε ηλικία μόλις 15-16 ετών (εξ ου και η μία επιτρεπτή και αναμενόμενη μη τελειότητα του έργου), πρωτοέγραψε τις παρούσες ιστορίες και μας κάνει να αναρωτιόμαστε το τί μπορεί να υπήρχε μέσα στο μυαλό και στην ψυχή ενός εφήβου εκείνης της εποχής. Σίγουρα η όποια αθωότητα είχε ''χαθεί'' και τη θέση της είχε πάρει μία αλλιώτικη οπτική που μόνο ένας ενήλικας που σκεφτόταν, όπως λένε, ''έξω από το κουτί'', θα ήταν εφικτό να γράψει κάτι ανάλογο... Ναι, με συνεπήρε η αύρα που εκπέμπει το βιβλίο και το διάβασα με μία ανάσα... Όμως, ήθελα κι άλλο..

''Στην ιστορία «Όπως θέλετε (Quidquid Volueris)» ο Ντζαλιόχ ένα υβριδικό πλάσμα, γέννημα ενός απάνθρωπου πειράματος, έχει μια τρυφερή καρδιά που πάλλεται από έρωτα και υποφέρει από την σκληρή απόρριψη όχι μόνο από τη γυναίκα που αγαπά, αλλά και απ’ όλο το περιβάλλον στο οποίο βρέθηκε να ζει παρά τη θέλησή του. Το πάθος και η απογοήτευση θα πυροδοτήσουν τα πρωτόγονα ένστικτα που καταπνίγει και που θα τον ωθήσουν σε πράξεις αποτρόπαιες, φρικιαστικές, μακάβριες. Η ίδια μακάβρια νότα υπάρχει και στην περιγραφή της ωραίας και αιθέριας νέας, που ο Φλωμπέρ σπεύδει να μας την περιγράψει μέσα στον τάφο της.

Στην δεύτερη ιστορία με τίτλο «Λύσσα και αδυναμία», ο νεαρός συγγραφέας οδηγεί τον αναγνώστη μέσα σε έναν τάφο όπου συναντά έναν θαμμένο ζωντανό και γνωρίζει την τρομερή αγωνία του, τους στοχασμούς του για τον Θεό και τον Διάβολο, την απελπισμένη προσπάθειά του να σωθεί." (Από το οπισθόφυλλο)

Ευτυχώς η αναμονή δε διήρκησε παραπάνω ώρα από το να διανύσω την απόσταση από εκεί που βρισκόμουν μέχρι το ράφι της βιβλιοθήκης μου, οπού είχα τοποθετήσει το βιβλίο ''Αντίο''. Ναι, ήμουν ήδη σε μία συγκεκριμένη ψυχολογική αίσθηση και εκείνο με ''καλούσε'' να το διαβάσω την ίδια στιγμή. Αφού άφησα, ευλαβικά, το άλλο στην άκρη, πήρα πάλι θέση και ξεκίνησα την ανάγνωση. Για να είμαι ειλικρινής, αρχικά, μου φάνηκε κάπως άνευρη κι άχρωμη η εξιστόρηση της ιστορίας, καθώς και επί τούτου επιτηδευμένος ο λόγος του συγγραφέα σε κάποιες αναφορές σκηνών και περιγραφών των προσώπων. Ένιωσα ότι είχε κατά νου να δημιουργήσει ένα συγκεκριμένο κλίμα, από το οποίο, όμως, θα αναπτυσσόταν/εξελισσόταν όλη η πορεία της πλοκής και θα έβγαζε, εντέλει, νόημα. Κάτι το οποίο παρατηρούμε να συμβαίνει καθώς κυλούν οι σελίδες του βιβλίου και όλη η υπόθεση γίνεται πιο μεστή και ουσιαστική. Το ''Αντίο'', εδώ, δεν είναι μόνο ο τίτλος του βιβλίου, αλλά και ο κεντρικός ''πυλώνας'' όλης της υπόθεσης. Ναι, το ''αντίο'' μπορεί να είναι απλώς μία λέξη, μα όταν ειπώνεται από τα αγαπημένα μας πρόσωπα μόνο θλίψη και απέραντο και δυσβάσταχτο πόνο μπορεί να μας κάνει να νιώσουμε. Ο αποχωρισμός μοιάζει σαν ένα μαχαίρι που μας πληγώνει θανάσιμα. Σαν να κόβει όχι μόνο το σώμα, αλλά και την ψυχή μας. Άραγε, αυτό το ''αντίο'' τί αντίκτυπο είχε στα πρόσωπα της ιστορίας;

''Ο τραγικός έρωτας του Φιλίπ ντε Σουσύ και της Στεφανί ντε Βαντιέρ είναι η ιστορία που ξετυλίγεται μέσα από τις σελίδες αυτής της μικρής νουβέλας του Ονορέ ντε Μπαλζάκ.

Μετά την ήττα της Μεγάλης Στρατιάς του Ναπολέοντα στις αχανείς πεδιάδες της Ρωσίας, το 1812, στη μάχη για το πέρασμα του ποταμού Μπερεζίνα όπου ο κόμης του Βαντιέρ χάνει τη ζωή του, ο Φιλίπ ντε Σουσύ αιχμαλωτίζεται από τα ρωσικά στρατεύματα και η Στεφανί ντε Βαντιέρ μένει μόνη και απροστάτευτη στην παγωμένη στέπα.

Μετά από οχτώ χρόνια αιχμαλωσίας στη Σιβηρία ο Φιλίπ ντε Σουσύ επιστρέφει στη Γαλλία, συναντά ανεπάντεχα τη Στεφανί και η μεταξύ τους ιστορία παίρνει μια τραγική και ολέθρια τροπή...

Από την έξοχη πένα του μεγάλου συγγραφέα περιγράφονται με απαράμιλλο τρόπο τα συγκλονιστικά γεγονότα της καταδίωξης των υπολειμμάτων της Μεγάλης Στρατιάς από τα ρωσικά στρατεύματα και της ανείπωτης τραγικότητας της ζωής των δύο πρωταγωνιστών της ιστορίας." (Από το οπισθόφυλλο)

Εν κατακλείδι, έχω να πω ότι μου άρεσαν πάρα πολύ τα βιβλία και οφείλω ένα μεγάλο μπράβο στη μεταφράστρια, την κυρία Έφη Κορομηλά, διότι θεωρώ ότι έκανε μία άψογη και άρτια δουλειά στην αποτύπωση των έργων στα ελληνικά, με αποτέλεσμα να περνά αυτούσιο το νόημα των κειμένων και να μπορέσουμε εμείς -ως αναγνωστικό κοινό- να έρθουμε κοντά στους συγγραφείς και να ''γνωρίσουμε'' τον τρόπο γραφής τους με έναν τρόπο οικείο, ομαλό κι αβίαστο. Δύο βιβλία που πιστεύω ότι αξίζει να αναζητήσετε κι εσείς.

Καλή ανάγνωση.

Τα βιβλία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ερατώ.

Υ.Γ. Στο βιβλίο του Ονορέ ντε Μπαλζάκ «Αντίο», θα βρείτε 12 δίχρωμες εικόνες από τη ζωή του συγγραφέα.